A czy Ty znasz słowa hymnu państwowego?

Według czasopisma „Uważam Rze” tylko co czwarty dorosły Polak zna słowa całego hymnu. Te dane są przerażające. Sam zaobserwowałem, że kilku moich znajomych przekręca słowa z pierwszych wersów.

Tytuł hymnu to „Mazurek Dąbrowskiego”. Każdy z Was to wiedział? Mam nadzieję, że tak. Kilka lat temu tygodnik „Wprost” zadał pytanie o tytuł hymnu posłom wszystkich opcji politycznych. Niektórzy wskazywali wtedy, że brzmi on „Jeszcze Polska nie zginęła”… Tak, to istotna różnica.

Aktualny tekst hymnu państwowego znajduje się w załączniku nr 4 do ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (ostatnie zmiany w tej ustawie weszły w życie w 2016 r.). Poniżej znajduje się aktualny tekst hymnu.

Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz, Dąbrowski…

Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.

Marsz, marsz, Dąbrowski…

Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany –
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.

Marsz, marsz, Dąbrowski…

Zagraj w „Polak Mały”

Gra edukacyjna „Polak Mały” na pierwszy rzut oka wygląda na kolejną rozrywkę przeznaczoną dla kilku-kilkunastoletnich dzieci. Samo pudełko zostało zaprojektowane w stylu, który zdecydowanie bardziej przyciągnie wzrok ucznia szkoły podstawowej niż dorosłego. Jak jednak we wstępie do artykułu napisałem, potrzeba uświadamiania o tekście hymnu dotyczy osób w różnym wieku.

Co znajdziemy w pudełku? 48 kart (24 białe i 24 czerwone). Każda kartonik jest kwadratem o boku ok. 7 cm. Ponadto w pudełku znajdziemy także instrukcję do gry, a raczej do gier, bo opisanych wariantów jest pięć. Nic zresztą nie stoi na przeszkodzie, aby rozgrywki dopasowywać do własnych upodobań. Przedstawiciele IPN-u, będący producentami gry zaznaczyli, że chcą w łatwy i atrakcyjny sposób zapoznać z polskimi symbolami narodowymi – słowami hymnu, herbem i barwami flagi.

Jeden z wariantów gry oparto o znane chyba wszystkim memory. Ze stosu kart ułożonych napisani do góry, gracze kolejną wybierają dwie. Jeśli są to dwa różne fragmenty tekstu, to zawodnik odkłada je z powrotem na to samo miejsce. Wszyscy starają się zapamiętać położenie kart. Kolejka przechodzi na następną osobę i procedura się powtarza. Zadaniem jest znalezienie jak największej ilości par. Łatwe? Wbrew pozorom nie. W tradycyjnym memory zapamiętuje się zwykle obrazki. Gdy teraz przyjdzie nam zapamiętać zbitek słów, które najzwyczajniej w świecie po kilku kolejkach się nam mieszają, sprawa nie jest taka prosta. Rozgrywka może więc trwać całkiem długo. Gwarantuję, że kilkanaście minut to za mało czasu, aby zakończyć tę grę.

Można też pobawić się w układanie hymnu. Należy oddzielić karty czerwone od białych. Najlepiej zrobić to na dwóch stolikach albo zasłonić jedne od drugich stojącym pudełkiem. Tym razem napisy (fragmenty hymnu) są widoczne. Dwie drużyny mają za zadanie ułożyć w jak najszybszym czasie słowa hymnu w odpowiedniej kolejności. Tekst ma się znajdować w trzech rzędach po osiem kart. A skąd po zakończeniu rozgrywki będzie wiadomo, że hymn jest poprawny? Nie trzeba sięgać po smartfona. Wystarczy odwrócić karty, a obydwu drużynom powinien ukazać się ułożony obrazek – połowa herbu.

Również dzieląc się na dwie drużyny (czerwone i białe) można spróbować ułożyć herb. Karty kładziemy tak, aby napisy znajdowały się na górze. Zadaniem drużyn jest ułożenie połowy herbu w jak najszybszym czasie. To chyba najmniej wymagając intelektualnie rozgrywka. Mi i moim znajomym zajmowała najmniej czasu, ale też najszybciej się nudziła, bo szybko zapamiętuje się charakterystyczne elementy hymnu.

„Polak Mały” to całkiem fajna gra, także dla dorosłych! Rozgrywki trwają krótko, to ciekawy przerywnik na spotkaniu ze znajomymi. Zaletą jest również to, że zasady gry są przejrzyste, nie trzeba dwa razy zaglądać do instrukcji. Zresztą interpretacja zasad może być dostosowana do uczestników. A co do pierwotnego założenia – obiecałem sobie, że jak jeszcze kilka razy zagram, to przekażę ten egzemplarz mojej znajomej, nauczycielce ze szkoły podstawowej. Znajoma musi jeszcze trochę poczekać 🙂

Druk gry zlecono firmie Trefl. Przedsiębiorstwo znane najlepiej z produkcji puzzli świetnie sobie poradziło z „Polak Mały”. Po kilku użyciach gra wygląda jak nowa, bo elementy są całkiem trwałe.

Polak Mały
Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Rok wydania: 2016
Projekt gry i koordynacja wydania: Karol Madaj
Współpraca: Tomasz Ginter
Ilustracje: Andrzej Kidaj
Projekt graficzny: Maciej Marciński (Pixel Flow)
Skład: Łukasz Pogoda
Redakcja: Anna Zawadzka
Korekta: Magdalena Baj
Druk: Trefl S.A.
Grę można kupić tutaj.

Gra została mi przekazana do recenzji przez Instytut Pamięci Narodowej. Więcej na temat współpracy w zakresie recenzowania produktów i usług związanych z tematyką bloga można znaleźć tutaj.

Kilka ciekawostek związanych z polskim hymnem

1. „Mazurek Dąbrowskiego jest oficjalnym polskim hymnem od 26 lutego 1927 roku.

2. Autorem słów hymnu jest Józef Wybicki, polski pisarz i polityk. Stworzył on hymn w Reggio nell’Emilia (Włochy) w lipcu 1797 roku.

3. Nieznany jest autor melodii. Wiadomo, że oparta jest ona na motywach ludowego mazura.

4. Podczas odtwarzania hymnu należy zachować powagę, najlepiej wstając i zdejmując nakrycie głowy.

5. Rękopis Józefa Wybickiego zawiera aż sześć zwrotek. Ustawowy hymn ma natomiast cztery zwrotki ze zmienioną kolejnością oraz zmodyfikowanymi niektórymi fragmentami.

6. W refrenie hymnu jest mowa o Janie Henryku Dąbrowskim, polskim generale, uczestniku insurekcji kościuszkowskiej, twórcy Legionów Polskich we Włoszech.

7. W trzeciej zwrotce hymnu jest mowa o Stefanie Czarnieckim, który był polskim dowódcą podczas potopu szwedzkiego.