Bocznica Wytwórni Konstrukcji Stalowych Mostostal w Radomsku

Bocznicę Wytwórni Konstrukcji Stalowych Mostostal w Radomsku zbudowano około końca lat 60., początku 70. XX wieku wraz z powstaniem tego zakładu. Służyła do transportu materiałów i gotowych wyrobów, przeważnie ciężkich i dużych konstrukcji stalowych, będących przedmiotem produkcji Mostostalu. Z uwagi na niekorzystny teren (w większości przebiegu torowisk są tereny podmokłe i łąki), musiano wykonać wysokie nasypy i rowy odwadniające. Prace ziemne prowadzono od razu z dwóch stron, wykorzystując powstające nasypy jako drogi do transportu samochodowego i do ruchu maszyn od robót ziemnych. W pracach wykorzystywano oddziały wojska, prawdopodobnie z Batalionów Inżynieryjno-Budowlanych tzw. BiB.

Mostostal utrzymywał w okresie swego istnienia (upadek i likwidacja zakładu na początku lat 90. XX wieku) tabor dwóch – trzech lokomotyw zakładowych pracujących na bocznicy i terenie zakładu. Były to maszyny typu SM 30, 401 Da, SM 03 w różnych konfiguracjach w zależności od okresu czasu. Obsługą tego taboru i samej bocznicy zajmowali się pracownicy specjalnego wydziału kolejowego, który zatrudniał maszynistów, pomocników, nastawiaczy itd. Wykonywali oni również drobne prace naprawcze i konserwacyjne torowisk. Na terenie WKS Mostostal istniały budynki lokomotywowni, w których stacjonowały lokomotywy.

Zamieszczone w artykule fotografie zostały wykonane i pokazują stan bocznicy w 2007 roku, obecnie jest bardzo pozarastana i jej pokazanie byłoby mocno utrudnione. Przebieg bocznicy WKS Mostostal pokazuje zamieszczona mapka. Początek oznaczono literą P. Widać też przebieg torów na terenie zakładu oznaczonego M.

Początek bocznicy WKS Mostostal na stacji Radomsko to pierwszy z lewej tor biegnący na wprost. Znajduje się on po zachodniej stronie północnej głowicy stacji (fot. 1).

Fot. 1. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Po około 50 metrach tor rozgałęzia się na dwa na pierwszym rozjeździe (fot. 2 i 2a), po lewej stronie znajduje się semafor manewrowy (fot.3).

Fot. 2. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 2a. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 3. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Po rozgałęzieniu tor lewy przebiega przez widoczną wagę kolejową (odległość 140 m od początku), za nią budynek wagi (fot. 4).

Fot. 4. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Na fot. 5, 6, 7, 8, 9 widoczny jest budynek wagi i sama waga kolejowa.

Fot. 5. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 6. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 7. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 8. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 9. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Kawałek za wagą, dwa tory biegną równolegle obok siebie po szerokiej równi (fot. 10).

Fot. 10. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

W odległości 210 m od początku tory łączą się ze sobą. Za widocznymi po lewej stronie kawałkami betonu (prawdopodobnie pozostałościami kozła oporowego), znajdują się resztki podkładów i wgłębienia po nich (240-260 m), które mówią o istnieniu w tym miejscu ślepego toru, dochodzącego z naprzeciwka (fot. 11, 12 i 13).

Fot. 11. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 12. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 13. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

W odległości 340 m znajduje się wykolejnica zabezpieczająca tory stacyjne. Dalej poprzez zakrzaczone miejsca tor podąża w stronę ul. Górnickiego – miejsce na zdjęciu odległość 520 m od początku (fot. 14 i 15).

Fot. 14. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 15. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Przejazd przez ul. Górnickiego, odległość 660 m. (fot. 16).

Fot. 16. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Za przejazdem torowisko biegnie na wysokim nasypie przez podmokłe miejsca zmierzając do równi punktu zdawczego. Odległość 760 m (fot. 17 i 18).

Fot. 17. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 18. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

W odległości 780 m od początku bocznicy, zaczynał się drugi, nieistniejący obecnie tor punktu zdawczego. Punkt zdawczy był miejscem, do którego doprowadzane były składy wagonów z WKS Mostostal przez lokomotywy zakładowe. Wagony były odczepiane, lokomotywa po drugim torze objeżdżała skład, i wracała do zakładu. Dalej bocznicę obsługiwały lokomotywy stacyjne, które odprowadzały wagony i formowały je w pociągi do dalszej drogi. Analogicznie odbywał się ruch w drugą stronę, czyli ze stacji do WKS Mostostal (fot. 19 i 20).

Fot. 19. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 20. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Równia punktu zdawczego przebiega m.in. na widocznym moście nad dużym rowem melioracyjno-ściekowym, dopływem Radomki. Odległość tego miejsca 860 m (fot. 21 i 22).

Fot. 21. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 22. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Drugi tor punktu zdawczego kończył się w odległości 1190 m od początku bocznicy.Po minięciu równi punktu,torowisko biegnie początkowo dalej na północ, a następnie łagodnym łukiem odchodzi na zachód w kierunku WKS Mostostal. Odległość miejsca na zdjęciu 1340 m (fot. 23 i 24).

Fot. 23. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 24. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Po obraniu kierunku na zachód torowisko przecina uliczkę Ziołową w odległości 1740 m (fot. 25).

Fot. 25. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Przejazd przez ulicę Jeżynową, odległość 2010 m od początku. Zdjęcie zrobione z kierunku odwrotnego, tzn. z zachodu na wschód (fot. 26).

Fot. 26. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Torowisko pomiędzy ulicami Jeżynową a Sucharskiego, odległość miejsca 2120 m. Widoczna po lewej stronie toru ścieżka wykorzystywana była w czasie funkcjonowania bocznicy masowo jako szlak rowerowy i pieszy (fot. 27).

Fot. 27. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Przejazd przez ul. Sucharskiego, odległość 2310 m. Niegdyś przejazd posiadał szlabany, a po lewej stronie za ulicą stała budka dróżnika. Przejazd był obsługiwany przez pracowników Straży Przemysłowej WKS Mostostal. Jednak stan taki nie trwał długo, szlabany rozebrano, budka popadła w ruinę, ale stała jeszcze przez długi czas (fot. 28). Pozostały po niej betonowe elementy podłoża (fot. 29).

Fot. 28. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 29. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Za ul. Sucharskiego tor łukiem i w lekkim wykopie zmienia kierunek na południowy, i kieruje się do bramy WKS Mostostal. Odległość 2370 m (fot. 30 i 31).

Fot. 30. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Fot. 31. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Brama kolejowa WKS Mostostal, tędy torowisko bocznicy wchodziło na teren zakładu (fot. 32).

Fot. 32. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

Dalsze rozjazdy już na terenie dawnego Mostostalu. W oddali po prawej stronie znajdował się budynek zakładowej lokomotywowni (fot. 33).

Fot. 33. Autor: Jacek Kamieniak, 2007 rok.

W latach 2010-2012 przetoczyła się przez Radomsko dyskusja na temat wywiązania się ze zobowiązań dotyczących doprowadzenia bocznicy kolejowej do terenów inwestycyjnych Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Przypomnę, że w trakcie budowy zachodniej obwodnicy miasta wykonano również w tym celu specjalny wiadukt, pod którym miały przechodzić tory do Strefy. W kontekście tych przyszłych prac Urząd i Rada Miasta zainteresowała się przez chwilę byłą bocznicą WKS Mostostal i możliwością jej rewitalizacji, albowiem po jej śladzie byłaby prowadzona ta nowa. Stwierdzono, że nakłady inwestycyjne i na późniejsze utrzymanie byłyby bardzo duże. Po przegranej sprawie przed sądem arbitrażowym, Miasto postanowiło pójść na ugodę z Indesitem. Podjęto decyzję o wypłacie odszkodowania w wysokości 2,8 miliona PLN w 14 ratach.