Legionista pisze z Kamieńska… Pamiątka czasów pierwszej wojny światowej

Poniżej znajduje się karta pocztowa, którą w czasie pierwszej wojny światowej wysłał żołnierz przebywający w Domu Rekonwalescentów Legionów Polskich w Kamieńsku (choć znajdował się on na terenie dzisiejszych Gomunic). Karta jest adresowana do kobiety, na pewno nie żony, ani też jeszcze nie narzeczonej tego żołnierza. Treść wiadomości jest całkiem czytelna. …

Utwór Jana Baranowicza pt. „Madonna Gidelska”

To całkiem zapomniany utwór pochodzący z wydanego w 1938 roku tomu poezji „Pieśń o jaworowym krzaku”. Autorem jest Jan Baranowicz. I Ścierń paruję przy pylnej zadymce w odwieczerz przychmurzony. Włóczą się za mną pobratymce – osędziałe starością wrony. Za robactwem w perzowych puzdrach niedarzką się stopą gramolą a ja ci …

[stare foto] Wrzesień 1939 r., zakonnik z Gidel oraz dowódcy z Wehrmachtu

Ciekawe zdjęcie pochodzące z września 1939 roku. Wykonano je przed klasztorem w Gidlach. Proszę zwrócić uwagę, na charakterystyczne wysunięte podpory budynku – takie same są tam do dziś. W prawej części zdjęcia, nad głowami żołnierzy widać wnękę głównego wejścia. Na fotografii widać dowódców z Wehrmachtu z 1 Dywizji Pancernej, którzy …

Wielgomłyny opisane przez Reymonta w reportażu „Pielgrzymka do Jasnej Góry”

W zbiorze utworów Władysława Stanisława Reymonta pt. „Przysięga” znajduje się m.in. reportaż z pielgrzymki na Jasną Górę z roku 1894. Opisane są tam kolejne miejscowości na trasie od warszawskiej Pragi aż do Częstochowy. Utwór pisany jest w formie narracji pierwszoosobowej, ma cechy typowego reportażu, zapisu różnego rodzaju obserwacji ludzi, obyczajów, …

Przedbórz opisany przez Reymonta w reportażu „Pielgrzymka do Jasnej Góry”

W zbiorze utworów Władysława Stanisława Reymonta pt. „Przysięga” znajduje się m.in. reportaż z pielgrzymki na Jasną Górę z roku 1894. Opisane są tam kolejne miejscowości na trasie od warszawskiej Pragi aż do Częstochowy. Utwór pisany jest w formie narracji pierwszoosobowej, ma cechy typowego reportażu, zapisu różnego rodzaju obserwacji ludzi, obyczajów, …

„Warszyc” i „Ewunia”

Niedawno przytoczyłem treść ostatniej rozmowy „Warszyca” z żoną Leokadią Sojczyńską, treść ta oparta była na relacji znajdującej się w książce pt. „Wydarzenia upamiętniające przeżycia i walkę o niepodległość Polski w latach 1939 – 1989” autorstwa Jana Załęckiego (s. 212-213). Tekst jednak podpisany był nazwiskiem Andrzej Gała. A bezpośrednim (że tak się …

List wysłany z Radomska do stalagu we Frankenthal w 1941 roku

Poniższy dokument to korespondencja wysłana z Radomska do stalagu, czyli niemieckiego obozu jenieckiego. Nie dysponuję tym dokumentem w oryginale, a jedynie takimi trzema skanami przedstawiającymi dwie strony koperty oraz list na specjalnym formularzu. List napisany został 11 czerwca, a wysłany z poczty w Radomsku 19 czerwca 1941 roku, o czym …

Pamiątka modlitewna niemieckiego podoficera Hermana Mahlera

Niżej przedstawiona karta przedstawia wizerunek oraz krótką informację o Hermanie Mahlerze. Takie kartki modlitewne wydawane są i dziś. Niekiedy rodzina zmarłego rozdaje w czasie albo po uroczystościach pogrzebowych małą karteczkę ze skromnym wspomnieniem zmarłej osoby. Ta kartka została wydana zapewne na zlecenie okupacyjnych władz niemieckich, a nie rodziny. Niemiecka administracja …

List Rabina I. M. Rabinowicza z Pławna (1928 r.)

Czytelnik pan Michał Flasza przesłał mi skan oryginalnej pamiątki. Jest to pochodzący z 1928 roku list Rabina I.M. Rabinowicza z Pławna. Niestety ze względu na to, że dokument napisany jest w języku hebrajskim (tak w noszę po kroju pisma), nie jestem w stanie odczytać treści. A szkoda, są tam zapewne …

Kościół w Gidlach w wierszu słynnej Marii Dąbrowskiej

Maria Dąbrowska, autorka znanej powieści „Noce i dnie” napisała ponad 100 lat temu wiersz o kościele w Gidlach. Utwór ten pochodzi z czasów jej młodości i razem z innymi tego typu stanowi ciekawy przyczynek do genezy pisarstwa Dąbrowskiej, która opowiadania i powieści zaczęła pisać na dobre w latach 20. Maria …

„Akcja pod Kłomnicami” – artykuł z 1958 roku

W czasopiśmie „Za Wolość i Lud” nr 1 (118) z 1958 roku, na stronie 14 znalazł się artykuł pt. „Akcja pod Kłomnicami”. Jego autorem jest Bolesław Hanicz-Boruta. Postanowiłem artykuł przedrukować, nie ingerując w treść. Zapewne krytyczna analiza artykułu oraz porównanie go z innymi źródłami mogłaby zweryfikować informacje tu zawarte. Przedwiośnie …

Ostatnia rozmowa „Warszyca” z żoną Leokadią

Stanisław Sojczyński ps. „Warszyc” był żołnierzem Armii Krajowej, potem twórcą Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Konspiracyjne Wojsko Polskie było największą organizacją antykomunistyczną w centralnej Polsce. W szczytowym momencie liczyło nawet 3 000 członków. Nic dziwnego, że bezpieka z ogromnym zaangażowaniem chciała zlikwidować jego struktury, włącznie ze schwytaniem „Warszyca”, co stało się celem …

Korespondencja między Feliksem Przyłubskim a społecznością założonej przez niego szkoły (1968 r.)

Feliks Przyłubski był założycielem i pierwszym dyrektorem Szkoły Przemysłowej Z.P. „Metalurgia” i Gimnazjum Przemysłowego w Radomsku, która powstała w 1947 roku. O Przyłubskim pisałem już tutaj. W książce Ewy Przyłubskiej-Siatkowskiej pt. „Z Iwanowic na Sorbonę” znajdują się fragmenty odpowiedzi Przyłubskiego, którą napisał do społeczności szkolnej. Była to odpowiedź na zaproszenie na …