Dawne nazwy ulic w Radomsku

Ulice w naszym mieście wielokrotnie zmieniały swoje nazwy. Poniżej znajduje się tabela przedstawiająca to zjawisko. Zmiany nazw ulic były spowodowane wieloma względami. Niegdyś nazwy tworzono np. od miejscowości, do których prowadziły drogi. Zmieniali je też okupanci niemieccy podczas II wojny światowej. Bywało też tak, że w ten sposób honorowano wątpliwych bohaterów (w okresie PRL-u).

Do artykułu zamierzam za jakiś czas wrócić, jeśli wpadną mi w ręce kolejne materiały źródłowe. Niektóre nazwy ulic zawierają imię i nazwisko patrona, inne tylko pierwszą literę imienia oraz całe nazwisko, a jeszcze inne – tylko nazwisko. Nie jest to żaden brak konsekwencji w tworzonym przeze mnie spisie. Opierając się na materiałach źródłowych przyjąłem pisownię dokładnie taką, z jaką się spotkałem.

Pierwsza połowa XIX wieku	Okres międzywojenny	Okupacja niemiecka	Po II wojnie światowej	Lata 90. XX wieku	Teraz
Kaliska (przez pewien czas znana także jako Świeżnicka lub jako Skrzyżyńska)	Reymonta	Bahnfofstrasse	Reymonta	Reymonta	Reymonta
Kietlińska	Limanowskiego – od 1935 roku	Radomerstrasse	Świerczewskiego	Przedborska (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Przedborska
Strzałkowska	Legionów – od lat 30. XX wieku	Spitalstrasse	1-go Maja	Prymasa Wyszyńskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Prymasa Wyszyńskiego
Piotrkowska. W 1913 roku określona w „Gońcu Częstochowskim” jako Bartodziejska	Narutowicza	Warschaustrasse	Narutowicza. W latach 60., 70. i do 1986 r. ulicą Narutowicza nazywano drogę od ratusza do ówczesnych granic miasta i wsi Bartodzieje Włościańskie (do skrzyżowania z ul. Orzeszkowej). Dalej droga nosiła nazwę ul. Sienkiewicza. Tak było do 1986 r., wtedy Bartodzieje zostały włączone do Radomska i nazwa ulicy ujednolicona na Narutowicza (nie pozostawiono nazwy ul. Sienkiewicza m.in. z powodu tego, że ul. Sienkiewicza już w Radomsku była). Ciekawostką jest to, że nazwy ul. Sienkiewicza używano dla mieszkańców po jej lewej stronie. Mieszkańców prawej strony ulicy zwykle adresowano „Bartodzieje Bankowe” i numer domu.	Narutowicza	Narutowicza
Krakowska	P.O.W. (Polskiej Organizacji Wojskowej) od 1935 roku	Kattowitzerstrasse	Armii Czerwonej	Krakowska (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Krakowska
prawdopodobnie część tej ulicy znana jako Kaliska lub Trakt do Kalisza	Daszyńskiego (a od skrzyżowania z dzisiejszą ulicą Sucharskiego, w kierunku północnym, nosiła nazwę Sulmierzycka)	Sulmingerstrasse	Krasickiego (chodziło o Janka Krasickiego – działacza komunistycznego)	Ignacego Krasickiego	Ignacego Krasickiego
	Mineralna	Mineralna (zniszczona przez Niemców. Kamienice znajdujące się tam zostały wyburzone)	Zaraz po wojnie uprzątnięto gruz po zniszczonych kamienicach. W czasach powojennychwybudowano na ich miejscu nowe budynki, ale nie odnowiono ulicy do poruszania się pojazdami, był to tylko ciąg dla pieszych	Wzdłuż dawnej ulicy Mineralnej był tylko ciąg dla pieszych	Obecnie nie ma w Radomsku takiej ulicy, ale niektóre instytucje (np. policja) posługują się taką nazwą na określenie odcinka między parkami na pl. 3-go Maja)
nie istniała	Wąwozowa	Wąwozowa	Skoczyńskiego	Skoczyńskiego	Skoczyńskiego
Droga Brilowska (przed rozbiorami, jej kontynuacją była obecna ulica Starowiejska), inna nazwa – Droga do Młyna na Brylisku	Górna		Górna do ok. 1981 roku, potem Armii Krajowej	Armii Krajowej	Armii Krajowej
prawdopodobnie ulica ta nazywana była Traktem do Częstochowy	Częstochowska, potem Piłsudskiego	Parkstrasse (a od skrzyżowania z dzisiejszą ulicą Staffa, w stronę Szczepocic, nosiła nazwę Trakt szczepocki)	Zaraz po wojnie – Marszałka Michała Roli-Żymierskiego, potem Waryńskiego	Piłsudskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Piłsudskiego
prawdopodobnie część tej ulicy była nazywana Drogą do Dziepułci (pisownia nazwy tej miejscowości była wtedy nieco inna niż obecnie)	Rolna	Rolna	Kupczyńskiego	Rolna (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Rolna
nie istniała	Bugaj	Bugaj	Chodury	Bugaj (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Bugaj
tzw. Przedborskie Glinianki	Wilsona	Flurstrasse	Marchlewskiego	Wilsona (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Wilsona
nie istniała	Polna	Polna	Dubni	Popiela (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.), potem Sokola (odcinek bliżej ulicy Wyszyńskiego), Słowicza (odcinek bliżej ulicy Piastowskiej)	Sokola, Słowicza, dalej, w kierunku południowym, dawna ulica Polna przebiega przez Park Solidarności do skrzyżowania ulic Leszka Czarnego oraz Armii Krajowej  – na współczesnych mapach można dostrzec zarys dawnej ulicy
Trakt do Brzeźnicy	Brzeźnicka	Brzeźnicka	16-go Stycznia (od skrzyżowania z ul. Reymonta do Stobiecka Miejskiego, gdzie przechodziła w ul. Orkana)	Brzeźnicka (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Brzeźnicka
początkowy fragment Traktu do Brzeźnicy (kilkaset metrów)	początkowy fragment ul. Brzeźnickiej	początkowy fragment ul. Brzeźnickiej	część ul. 16-go Stycznia (od skrzyżowania z ul. Reymonta do Technikum Mechanicznego). Tak było do czasu wybudowania wiaduktu na przełomie lat 70. i 80. Od połowy lat 80. do ok. 1990 roku nazywała się ulicą Stanisława Kulczyńskiego	Warszyca	Warszyca
nie istniała			Armii Ludowej. Do lat 70. spora część tej ulicy znajdowała się poza granicami Radomska, w miejscowości Folwarki. Ulica nosiła wówczas nazwę Reymonta	Stara Droga (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.) (ok. 1999 roku miała inną nazwę – Romana Dmowskiego)	Stara Droga
Stodolna	Stodolna	Stodolna	Wencla	Stodolna (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Stodolna
nie istniała	Św. Rozalii	Św. Rozalii	Wójcika	Św. Rozalii (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Św. Rozalii
nie istniała	Dobryszycka		XXX-lecia PRL	Sucharskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Sucharskiego
Żabia	Żeromskiego	Marktstrasse	Żeromskiego	Żeromskiego	Żeromskiego
nie istniała	Mickiewicza	Schwarzerweg	Mickiewicza	Mickiewicza	Mickiewicza
Żelazna (pod taką nazwą na mapie z 1876 roku)	Sienkiewicza	Kopernikusstrasse	Sienkiewicza	Sienkiewicza	Sienkiewicza
nie istniała	Sierakowskiego	Neuestrasse	Sierakowskiego	Sierakowskiego	Sierakowskiego
nie istniała	Dzika	Dzika	Sawickiej	Kopiec (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Kopiec
Długa	Długa (do 1935 r.), potem Fabianiego	Fabianiego	Fabianiego	Fabianiego	Fabianiego
Rynek, a w okresie zaboru rosyjskiego – Rynek Aleksandrowski	Plac 3-go Maja	Ring	Plac 3-go Maja	Plac 3-go Maja	Plac 3-go Maja
nie istniała	Św. Magdaleny	Św. M. Magdaleny	Konopnickiej	Konopnickiej	Konopnickiej
Droga Brilowska (przed rozbiorami, jej kontynuacją była obecna ulica Armii Krajowej), inna nazwa – Droga do Młyna na Brylisku					Starowiejska
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Łódzka
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Unii Europejskiej
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Aristide Merloniego
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Geodetów
Powiatowa (pod taką nazwą na mapie z 1876 roku)	Kościuszki (a nieco wcześniej Aleja Powiatowa)	Deutschestrasse	Kościuszki	Kościuszki	Kościuszki
nie istniała	11-go Listopada	Bachstrasse	Komuny Paryskiej	Komuny Paryskiej	Aleje Jana Pawła II
nie istniała	Joselewicza	Badstrasse	Joselewicza	Joselewicza	Joselewicza
nie istniała		Gartenstrasse	Batorego	Batorego	Batorego
nie istniała	Norwida	Ostgasse		Norwida	Norwida
nie istniała	Skorupki	Kurzestrasse		Ściegiennego	Ściegiennego
nie istniała	Kilińskiego	Warthestrasse		Kilińskiego	Kilińskiego
nie istniała	Piramowicza	Grenzenstrasse		Piramowicza	Piramowicza
nie istniała	Jachowicza	Karpathengasse	Jachowicza	Jachowicza	Jachowicza
nie istniała		poza Radomskiem, stanowiła ona wieś Zakrzówek		Spacerowa	Spacerowa
nie istniała		Okrzei	Okrzei	Ks. Kościówa (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Ks. Kościówa
nie istniała	Fabryczna		Fabryczna	Fabryczna	nie istnieje (teren Metalurgii)
nie istniała	Śliska		Śliska	Śliska	nie istnieje (teren Metalurgii)
nie istniała			Ustronie	Ustronie	nie istnieje (teren Metalurgii)
nie istniała	Traugutta	Schlesierstrasse		Traugutta	Traugutta
nie istniała	Żwirki	Muehlengasse		Żwirki	Żwirki
nie istniała	Marczewskiego	Marczewskiego		Moniuszki	Moniuszki
nie istniała	Ślusarskiego	Ślusarskiego		Łukasińskiego	Łukasińskiego
nie istniała				Górnicza	Ks. Turleja
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Kuklińskiego (od grudnia 2014 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Konwaliowa (od grudnia 2014 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Piękna (od grudnia 2014 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Widok (od grudnia 2014 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Letnia (od grudnia 2014 roku)
			Bieruta	Św. Rocha (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Św. Rocha
			Boczna	Szarych Szeregów (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Szarych Szeregów
			III Brygady AL	Dobra (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Dobra
			Buczka	Generała Grota Roweckiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Generała Grota Roweckiego
			Ciesielskiego	Kotarbińskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Kotarbińskiego
			Chobota	Fredry (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Fredry
			Cyganka Jana „Zemsty”	Ks. Kordeckiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Ks. Kordeckiego
			40-lecie PRL	Jana III Sobieskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Jana III Sobieskiego
			Dąb-Kocieła	Chabrowa (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Chabrowa
			22-go Lipca	Makuszyńskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Makuszyńskiego
			Dziegcia	Kukuczki (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Kukuczki
			Findera	Orkana (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Orkana
			Fornalskiej	Obrońców Westerplatte (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Obrońców Westerplatte
			Golakowskiego	Ciepła – z dalszą numeracją (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Ciepła
	Cegielniana		15 Grudnia	11 Listopada (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	11 Listopada
			Hanicza-Boruty	Fr. Bohomolca (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Fr. Bohomolca
			Jochima	Heweliusza (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Heweliusza
			Kasprzaka	Pajdaka (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Pajdaka
			Kowalczyka	Wierzyńskiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Wierzyńskiego
			Kozaka	Staffa (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Staffa
			Kubika	Generała Okulickiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Generała Okulickiego
			Góreckiego	Grodzka (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Grodzka
			Nowotki	Górnickiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Górnickiego
			Rybaka	Śniadeckiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Śniadeckiego
			700-lecia	Kasztelańska (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Kasztelańska
			Strzelczyka	Mochnackiego (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Mochnackiego
			Walki Młodych	Orląt Lwowskich (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Orląt Lwowskich
			Wschodnia	Księdza Popiełuszki (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Księdza Popiełuszki
			Zbroi	Generała Andersa (uchwała Rady Miejskiej nr X/57/90 z dnia 28.12.1990 r.)	Generała Andersa
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	bł. Jadwigi Królowej	Św. Jadwigi Królowej
			Prażmowskiego	Pułaskiego	Pułaskiego
			Dojazdowa	Jacka Soplicy	Jacka Soplicy
	Bartodzieje Włościańskie	Bartodzieje Włościańskie	ul. Zielona – do lat 70. XX wieku, do przyłączenia wsi do Radomska	W. Witosa	W. Witosa
			Dąbki a później ul. Sadowa – do lat 70. XX wieku, do przyłączenia wsi do Radomska	Wojska Polskiego	Wojska Polskiego
			Dróżka, później ul. Krótka – do lat 70. XX wieku, do przyłączenia wsi do Radomska	Leśmiana	Leśmiana
				Społeczna	Księdza Zenobiusza Łabusia (od czerwca 2016)
		Młodzowska		Młodzowska	Młodzowska
		Targowa		Targowa	Targowa
		Św. Marii Magdaleny		Konopnickiej	Konopnickiej
		Brzozowa			Brzozowa
		Staszica			Staszica
		Szkolna			Szkolna
		Niecała			Niecała
		Krótka			Krótka
		Wąska			Wąska
			Kowalczyka		Wierzyńskiego
				Fudali	Fudali (od lutego 2018 r. Królowej Bony  – zmiana wynikała z zarządzenia zastępczego wojewody łódzkiego w wyniku ustawy dekomunizacyjnej)
					Graniczna
				Jeżynowa (do lat 80. ulica Nowa	Jeżynowa
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Żołnierzy-Górników (od września 2021 r.)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Stolarzy
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Jerzego Sadka
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Stobiecka
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Semkowa (od maja 2018 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Marii Moczydłowskiej (od maja 2018 roku)
		Teren zakładu Metalurgia	teren zakładu Komuna Paryska, potem Metalurgia	teren zakładu Metalurgia	Metalurgii (od marca 2019 r., wcześniej przez kilka lat bez nazwy, formalnie sklepy i inne budynki miały adres ul. Reymonta)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Braci Olbrychowskich (od września 2019 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Dyrygentów (od września 2019 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Wiolinowa (od września 2019 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Dębowa (od września 2019 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Kazimierza Pużaka (od września 2020 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Legionów Polskich (od września 2020 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Pułkownika Roma Rutkowskiego (od września 2020 roku)
nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	nie istniała	Stolarzy

 

Ważne informacje

Jestem autorem wszystkich artykułów i zdjęć (chyba, że zaznaczyłem, że jest inaczej w jakimś konkretnym przypadku). Czasami korzystam ze starych zdjęć znalezionych w internecie, prasie, książkach, przesłanych przez Czytelników. Staram się pytać o zgodę na wykorzystanie takiego zdjęcia, ale nie zawsze to jest możliwe, a czasem niepotrzebne. Jeśli jednak naruszyłem czyjeś prawa autorskie, proszę o kontakt. Zdjęcia w artykułach są mniej więcej aktualne w stosunku do daty opublikowania artykułu, chyba, że zaznaczyłem inaczej. Jeśli znalazłaś/-eś błąd, chcesz coś zasugerować, skrytykować, pochwalić, napisz na pawel@radomsk.pl - wychodzę z założenia, że nie jestem nieomylny i mogłem coś przegapić, o czymś zapomnieć albo po prostu czegoś nie wiem. Pamiętaj także, że możesz sobie do woli i za darmo czytać, oglądać, ale nie wolno Ci kopiować żadnych moich tekstów oraz żadnych zdjęć. Jeśli jednak bardzo chcesz wykorzystać coś mojego, napisz na pawel@radomsk.pl - na pewno się dogadamy i tu niekoniecznie chodzi o pieniądze :)