Ulice w naszym mieście wielokrotnie zmieniały swoje nazwy. Poniżej znajduje się tabela przedstawiająca to zjawisko. Zmiany nazw ulic były spowodowane wieloma względami. Niegdyś nazwy tworzono np. od miejscowości, do których prowadziły drogi. Zmieniali je też okupanci niemieccy podczas II wojny światowej. Bywało też tak, że w ten sposób honorowano wątpliwych bohaterów (w okresie PRL-u).
Do artykułu zamierzam za jakiś czas wrócić, jeśli wpadną mi w ręce kolejne materiały źródłowe. Niektóre nazwy ulic zawierają imię i nazwisko patrona, inne tylko pierwszą literę imienia oraz całe nazwisko, a jeszcze inne – tylko nazwisko. Nie jest to żaden brak konsekwencji w tworzonym przeze mnie spisie. Opierając się na materiałach źródłowych przyjąłem pisownię dokładnie taką, z jaką się spotkałem.
|
Pierwsza połowa XIX wieku |
Okres międzywojenny |
Okupacja niemiecka |
Po II wojnie światowej |
Lata 90. XX wieku |
Teraz |
| Kaliska (przez pewien czas znana także jako Świeżnicka lub jako Skrzyżyńska) | Reymonta | Bahnfofstrasse | Reymonta | Reymonta | Reymonta |
| Kietlińska | Limanowskiego – od 1935 roku | Radomerstrasse | Świerczewskiego | Przedborska | Przedborska |
| Strzałkowska | Legionów – od lat 30. XX wieku | Spitalstrasse | 1-go Maja | Ks. Prymasa St. Wyszyńskiego | Ks. Prymasa St. Wyszyńskiego |
| Piotrkowska | Narutowicza | Warschaustrasse | Narutowicza.
W latach 60. i 70. XX wieku ulicą Narutowicza nazywano drogę od ratusza do ówczesnych granic miasta i wsi Bartodzieje Włościańskie (do skrzyżowania z ul. Orzeszkowej). Dalej droga nosiła nazwę ul. Sienkiewicza. Ciekawostką jest to, że nazwy ul. Sienkiewicza używano dla mieszkańców po jej lewej stronie. Mieszkańców prawej strony ulicy zwykle adresowano „Bartodzieje Bankowe” i numer domu. Po włączeniu Bartodziejów do Radomska nazwa ul. Narutowicza zaczęła funkcjonować na całej długości drogi (m.in. z powodu tego, że ul. Sienkiewicza już w Radomsku była) |
Narutowicza | Narutowicza |
| Krakowska | P.O.W. (Polskiej Organizacji Wojskowej) od 1935 roku | Kattowitzerstrasse | Armii Czerwonej | Krakowska | Krakowska |
| prawdopodobnie część tej ulicy znana jako Kaliska lub Trakt do Kalisza | Daszyńskiego (a od skrzyżowania z dzisiejszą ulicą Sucharskiego, w kierunku północnym, nosiła nazwę Sulmierzycka) | Sulmingerstrasse | Krasickiego | Ignacego Krasickiego | Ignacego Krasickiego |
| nie istniała | Wąwozowa | Wąwozowa | Skoczyńskiego | Skoczyńskiego | Skoczyńskiego |
| nie istniała | Górna | Górna | Armii Krajowej | Armii Krajowej | |
| prawdopodobnie ulica ta nazywana była Traktem do Częstochowy | Częstochowska, potem Piłsudskiego | Parkstrasse (a od skrzyżowania z dzisiejszą ulicą Staffa, w stronę Szczepocic, nosiła nazwę Trakt szczepocki) | Zaraz po wojnie – Marszałka Michała Roli-Żymierskiego, potem Waryńskiego | Józefa Piłsudskiego | Józefa Piłsudskiego |
| prawdopodobnie część tej ulicy była nazywana Drogą do Dziepułci (pisownia nazwy tej miejscowości była wtedy nieco inna niż obecnie) | Rolna | Rolna | Kupczyńskiego | Rolna | Rolna |
| nie istniała | Bugaj | Bugaj | Chodury | Bugaj | Bugaj |
| tzw. Przedborskie Glinianki | Wilsona | Flurstrasse | Marchlewskiego | Wilsona | Wilsona |
| nie istniała | Polna | Polna | Dubni | Sokola, Słowicza | Sokola, Słowicza, dalej, w kierunku południowym, dawna ulica Polna przebiega przez Park Solidarności do skrzyżowania ulic Leszka Czarnego oraz Armii Krajowej – na współczesnych mapach można dostrzec zarys dawnej ulicy |
| Trakt do Brzeźnicy | Brzeźnicka | Brzeźnicka | 16-go Stycznia (od skrzyżowania z ul. Reymonta do Stobiecka Miejskiego, gdzie przechodziła w ul. Orkana) | Brzeźnicka | Brzeźnicka |
| początkowy fragment Traktu do Brzeźnicy (kilkaset metrów) | początkowy fragment ul. Brzeźnickiej | początkowy fragment ul. Brzeźnickiej | część ul. 16-go Stycznia (od skrzyżowania z ul. Reymonta do Technikum Mechanicznego) | Warszyca | Warszyca |
| nie istniała | Stara Droga | Stara Droga | Armii Ludowej | Stara Droga | Stara Droga |
| Stodolna | Stodolna | Stodolna | Wencla | Stodolna | Stodolna |
| nie istniała | Św. Rozalii | Św. Rozalii | Wójcika | Św. Rozalii | Św. Rozalii |
| nie istniała | Dobryszycka | XXX-lecia PRL | Mjr. H. Sucharskiego | Mjr. H. Sucharskiego | |
| Żabia | Żeromskiego | Marktstrasse | Żeromskiego | Żeromskiego | Żeromskiego |
| nie istniała | Mickiewicza | Schwarzerweg | Mickiewicza | Mickiewicza | Mickiewicza |
| Żelazna (pod taką nazwą na mapie z 1876 roku) | Sienkiewicza | Kopernikusstrasse | Sienkiewicza | Sienkiewicza | Sienkiewicza |
| nie istniała | Sierakowskiego | Neuestrasse | Sierakowskiego | Sierakowskiego | Sierakowskiego |
| nie istniała | Dzika | Dzika | Sawickiej | Kopiec | Kopiec |
| Długa | Długa (do 1935 r.), potem Fabianiego | Fabianiego | Fabianiego | Fabianiego | Fabianiego |
| Rynek, a w okresie zaboru rosyjskiego – Rynek Aleksandrowski | Plac 3-go Maja | Ring | Plac 3-go Maja | Plac 3-go Maja | Plac 3-go Maja |
| nie istniała | Św. Magdaleny | Św. M. Magdaleny | Konopnickiej | Konopnickiej | Konopnickiej |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Łódzka |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Unii Europejskiej |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Aristide Merloniego |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Geodetów |
| Powiatowa (pod taką nazwą na mapie z 1876 roku) | Kościuszki (a nieco wcześniej Aleja Powiatowa) | Deutschestrasse | Kościuszki | Kościuszki | Kościuszki |
| nie istniała | 11-go Listopada | Bachstrasse | Komuny Paryskiej | Komuny Paryskiej | Aleje Jana Pawła II |
| nie istniała | Joselewicza | Badstrasse | Joselewicza | Joselewicza | Joselewicza |
| nie istniała | Gartenstrasse | Batorego | Batorego | Batorego | |
| nie istniała | Norwida | Ostgasse | Norwida | Norwida | |
| nie istniała | Skorupki | Kurzestrasse | Ściegiennego | Ściegiennego | |
| nie istniała | Kilińskiego | Warthestrasse | Kilińskiego | Kilińskiego | |
| nie istniała | Piramowicza | Grenzenstrasse | Piramowicza | Piramowicza | |
| nie istniała | Jachowicza | Karpathengasse | Jachowicza | Jachowicza | Jachowicza |
| nie istniała | poza Radomskiem, stanowiła ona wieś Zakrzówek | Spacerowa | Spacerowa | ||
| nie istniała | Okrzei | Okrzei | Ks. Kościówa | Ks. Kościówa | |
| nie istniała | Fabryczna | Fabryczna | Fabryczna | nie istnieje (teren Metalurgii) | |
| nie istniała | Śliska | Śliska | Śliska | nie istnieje (teren Metalurgii) | |
| nie istniała | Ustronie | Ustronie | nie istnieje (teren Metalurgii) | ||
| nie istniała | Traugutta | Schlesierstrasse | Traugutta | Traugutta | |
| nie istniała | Żwirki | Muehlengasse | Żwirki | Żwirki | |
| nie istniała | Marczewskiego | Marczewskiego | Moniuszki | Moniuszki | |
| nie istniała | Ślusarskiego | Ślusarskiego | Łukasińskiego | Łukasińskiego | |
| nie istniała | Górnicza | Ks. Turleja | |||
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Kuklińskiego |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Konwaliowa |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Piękna |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Widok |
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | Letnia |
| Bieruta | Św. Rocha | Św. Rocha | |||
| Boczna | Szarych Szeregów | Szarych Szeregów | |||
| III Brygady AL | Dobra | Dobra | |||
| Buczka | Gen. Grota Roweckiego | Gen. Grota Roweckiego | |||
| Ciesielskiego | Tadeusza Kotarbińskiego | Tadeusza Kotarbińskiego | |||
| Chobota | A. Fredry | A. Fredry | |||
| Cyganka Jana „Zemsty” | Ks. Kordeckiego | Ks. Kordeckiego | |||
| 40-lecie PRL | J. III Sobieskiego | J. III Sobieskiego | |||
| Dąb-Kocieła | Chabrowa | Chabrowa | |||
| 22-go Lipca | K. Makuszyńskiego | K. Makuszyńskiego | |||
| Dziegcia | J. Kukuczki | J. Kukuczki | |||
| Findera | Wł. Orkana | Wł. Orkana | |||
| Fornalskiej | Obrońców Westerplatte | Obrońców Westerplatte | |||
| Golakowskiego | Ciepła | Ciepła | |||
| Cegielniana | 15 Grudnia | 11-go Listopada | 11-go Listopada | ||
| Hanicza-Boruty | Fr. Bohomolca | Fr. Bohomolca | |||
| Jochima | Heweliusza | Heweliusza | |||
| Kasprzaka | Pajdaka | Pajdaka | |||
| Kowalczyka | Kazimierza Wierzyńskiego | Kazimierza Wierzyńskiego | |||
| Kozaka | Staffa | Staffa | |||
| Kubika | Gen. Leopolda Okulickiego | Gen. Leopolda Okulickiego | |||
| Góreckiego | Grodzka | Grodzka | |||
| Nowotki | Górnickiego | Górnickiego | |||
| Rybaka | Jędrzeja Śniadeckiego | Jędrzeja Śniadeckiego | |||
| 700-lecia Miasta Radomska | Kasztelańska | Kasztelańska | |||
| Strzelczyka | Mochnackiego | Mochnackiego | |||
| Walki Młodych | Orląt Lwowskich | Orląt Lwowskich | |||
| Wschodnia | Ks. Jerzego Popiełuszki | Ks. Jerzego Popiełuszki | |||
| Zbroi | Wł. Andersa | Wł. Andersa | |||
| nie istniała | nie istniała | nie istniała | nie istniała | bł. Jadwigi Królowej | Św. Jadwigi Królowej |
| Prażmowskiego | Pułaskiego | Pułaskiego | |||
| Dojazdowa | Jacka Soplicy | Jacka Soplicy | |||
| Bartodzieje Włościańskie | Bartodzieje Włościańskie | ul. Zielona – do lat 70. XX wieku, do przyłączenia wsi do Radomska | W. Witosa | W. Witosa | |
| Dąbki a później ul. Sadowa – do lat 70. XX wieku, do przyłączenia wsi do Radomska | Wojska Polskiego | Wojska Polskiego | |||
| Dróżka, później ul. Krótka – do lat 70. XX wieku, do przyłączenia wsi do Radomska | Leśmiana | Leśmiana | |||
| Społeczna | Księdza Zenobiusza Łabusia (od czerwca 2016) | ||||
| Młodzowska | Młodzowska | Młodzowska | |||
| Targowa | Targowa | Targowa | |||
| Św. Marii Magdaleny | Konopnickiej | Konopnickiej | |||
| Brzozowa | Brzozowa | ||||
| Staszica | Staszica | ||||
| Szkolna | Szkolna | ||||
| Niecała | Niecała | ||||
| Krótka | Krótka | ||||
| Wąska | Wąska | ||||
| Kowalczyka | Wierzyńskiego | ||||
| Fudali | Fudali (od lutego 2018 r. Królowej Bony – zmiana wynikała z zarządzenia zastępczego wojewody łódzkiego w wyniku ustawy dekomunizacyjnej) | ||||
| Graniczna | |||||
| teren zakładu Metalurgia | Metalurgii (od marca 2019 r.) |
Ważne informacje
1. Jestem autorem wszystkich artykułów (chyba, że zaznaczyłem, że jest inaczej w jakimś konkretnym przypadku).
2. Jestem autorem wszystkich zdjęć (chyba, że zaznaczyłem, że jest inaczej w jakimś konkretnym przypadku). Czasami korzystam ze starych zdjęć znalezionych w internecie, prasie, książkach, przesłanych przez Czytelników. Jeśli znasz autora - napisz do mnie.
3. Zdjęcia w artykułach są mniej więcej aktualne w stosunku do daty opublikowania artykułu, tzn. zostały zrobione najpóźniej do miesiąca wcześniej (chyba, że zaznaczyłem, że jest inaczej w jakimś konkretnym przypadku).
4. Jeśli znalazłaś/-eś błąd, chcesz coś zasugerować, skrytykować, pochwalić, napisz na pawel@radomsk.pl - wychodzę z założenia, że nie jestem nieomylny i mogłem coś przegapić, o czymś zapomnieć albo po prostu czegoś nie wiem.
5. Punkty nr 1. i nr 2. oznaczają, że możesz sobie czytać, oglądać, ale nie kopiować. Jeśli jednak bardzo chcesz wykorzystać coś mojego, napisz na pawel@radomsk.pl - na pewno się dogadamy.