Grób Marcina Ziółkowskiego i Adolfa Zawadzkiego na Cmentarzu Starym w Radomsku

Na Cmentarzu Starym w Radomsku, w kwaterze B 1 pod nr 16 „S” znajduje się grób Marcina Ziółkowskiego i jego wnuczka Adolfa Zawadzkiego. Warto wiedzieć, że Adam Zawadzki był powstańcem styczniowym.

Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek

Marcin Andrzej Ziółkowski był oficerem napoleońskim, Podsędkiem Radomszczańskim (urzędnikiem sądowym), weteranem walk w 1830 i 1848 roku. Zasłużył się podczas budowy szpitala w naszym mieście. Urodził się w 1790 roku w Rogoźnie, zmarł w 1864, w wieku 74 lat.

Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek

Adolf Władysław Zawadzki, powstaniec styczniowy, był uczniem gimnazjum, ranny w bitwie o Radomsko 24 stycznia 1863 roku. zmarł 23 sierpnia tego samego roku w wieku 16 lat.

Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek

Powyższe zdjęcia pochodzą z listopada 2020 roku. Liście solidnie przykryły płytę nagrobną. Wybrałem się więc w to miejsce jeszcze raz, aby zrobić zdjęcia napisów znajdujących się na tej płycie. Cóż, muszę przyznać, że zdjęcie nie oddaje tego, co tam się znajduje i na tej podstawie nie da się odczytać treści. Skorzystałem więc z książki Zofii Gzik pt. „Stary Cmentarz w Radomsku” (Radomsko 2012). Zarówno na nagrobku, jak i w książce Zofii Gzik (i wielu innych autorów) znajduje się jednak nieścisłość. Otóż Marcin Ziółkowski zmarł 23 stycznia 1864 roku (a nie rok wcześniej jak pokazuje płyta nagrobna). Informację tę zaczerpnąłem z książki W. Stefaniego pt. „Marcin Andrzej Ziółkowski (1790-1864). Napoleończyk, Prawnik, Społecznik, Obywatel”. Autor przytoczył treść aktu zgonu, z którego wynika dokładna data śmierci. Swoją drogą – praca Stefaniego to obszerna, kilkusetstronicowa biografia poświęcona Marcinowi Ziółkowskiemu. Znajdują się tam liczne materiały źródłowe w postaci odpisów aktów czy skanów dokumentów.

Poniżej przytaczam treść oraz zdjęcia wykonane w marcu 2021 roku. I zachęcam do osobistego przestudiowania tych napisów na cmentarzu.

D O M

Tu spoczywają zwłoki
czci godnych
Dziadka i Wnuka

ś.p. Marcina
Ziółkowskiego
Żołnierza
Obywatela
i Urzędnika
Żył lat 74
Umarł d 23 stycz
nia 1863 ro.

ś.p. Adolfa
Zawadzkiego
Ucznia Klasy VII
w 16 roku życia
ugodzony nieszczę
snym ciosem 24
stycznia 1863
zakończył cierp
ienia 23 sierpnia
1863 ro.

Wieczny im spoczynek

Marzec 2021 r., fot. Paweł Dudek

Na koniec dodam jeszcze, że niekiedy ten grób określany jest jako grób powstańców styczniowych. Tymczasem za powstańca możemy uznać tylko Adolfa Zawadzkiego. Marcin Ziółkowski w powstaniu nie uczestniczył. Piszę to również na podstawie tego, co znalazłem we wspomnianej książce W. Stefaniego.