Józef Fudala

Józef Fudala urodził się 11 lutego 1911 r. w Popielarni (gmina Wielgomłyny) w rodzinie chłopskiej, jako syn Antoniego.

jozef_fudala

W dwudziestoleciu międzywojennym działał w organizacjach ludowych – Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” oraz w Stronnictwie Ludowym. Brał udział w zjazdach, wiecach oraz strajkach chłopskich w latach trzydziestych. W sierpniu 1939 roku został powołany do wojska. Uczestniczył w kampanii wrześniowej. Pod koniec października wrócił do Popielarni i rozpoczął działalność konspiracyjną. Nosił pseudonim „Szczupak” – był wysoki, szczupły i ruchliwy. W 1940 roku był przewodniczącym tzw. trójki politycznej w Wielgomłynach. Początkowo należał do Związku Walki Zbrojnej, a potem m.in. z Janem Kulką oraz Bolesławem Prudło organizował Straż Chłopską, a następnie Bataliony Chłopskie. W tej drugiej organizacji został komendantem gminnym w Wielgomłynach, a także zastępcą komendanta powiatowego.

Jako prezes spółdzielni „Wytrwałość” w Niedośpielinie, mógł bez większych przeszkód poruszać się po terenie całego powiatu, co podczas wojennej rzeczywistości było utrudnione dla zwykłych ludzi.

Nawiązał w 1942 r. kontakty z działaczami komunistycznymi m. in. z przedstawicielem komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii Ludowej – Henrykiem Sochą-Domagalskim. W październiku 1943 roku, jako przedstawiciel ludowców, nawiązał współpracę z Komitetem Okręgowym Polskiej Partii Robotniczej w powiecie radomszczańskim. Współpraca ta miała polegać na kolportażu i wymianie komunistycznej prasy czy podejmowaniu działań mających na celu dyskredytowanie Narodowych Sił Zbrojnych.

21 lutego 1944 roku na krajowym zjeździe przedstawicieli Stronnictwa Ludowego powstało ugrupowanie „Wola Ludu”. Jednym z pierwszych jego członków z naszego powiatu został Fudala. 31 marca 1944 roku, podczas wspólnego posiedzenia PPR,  SL oraz PPS-WRN, Fudala domagał się zacieśnienia współpracy pomiędzy ludowcami, socjalistami i komunistami. 23 kwietnia 1944 roku Józef Fudala wszedł w skład utworzonej przez komunistów Powiatowej Rady Narodowej w Radomsku oraz uczestniczył w tajnych zebraniach tej organizacji, odbywających się w mieszkaniu członka PPR – Stefana Rybaka ps. „Znachor”, w oficynie przy ul. Fabianiego 24. Opisywałem miejsce tych spotkań w tym wpisie.

9 maja 1944 roku wystosował pismo do ludowców z powiatu włoszczowskiego, w którym przedstawił propozycję podjęcia współpracy z komunistami oraz połączenia Batalionów Chłopskich z komunistyczną Armią Ludową. Skutkowało to m.in. wchłonięciem przez Armię Ludową kilku oddziałów BCh z powiatów radomszczańskiego i włoszczowskiego. W końcu maja w okolicach Gosławic odbyło się zorganizowane m.in. przez Fudalę Święto Ludowe, w którym uczestniczyło kilkaset osób. Omówiono tam sytuację na froncie oraz sprawy związane z organizowaniem władzy ludowej. 30 lipca 1944 roku w gajówce Ojrzeń odbyła się sesja Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi. Wśród 27 uczestników był m.in. Józef Fudala. Dziś w miejscu tego spotkania stoi obelisk, o którym pisałem tutaj.

W mieszkaniu Fudali w Popielarni odbywały się zebrania konspiracyjne ludowców oraz komunistów. Przechowywano również tam żołnierzy i partyzantów sowieckich, m.in. znanego „Jaszę” Salnikowa. Fudala uczestniczył w tworzeniu gminnych rad narodowych i garnizonów partyzanckich oraz odbierał przysięgę od nowych partyzantów.

Po zakończeniu wojny pełnił także funkcję sekretarza Zarządu Powiatowego Stronnictwa Ludowego w Radomsku. Był także członkiem Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi.

grob_jozefa_fudali_niedospielin

30 maja 1945 roku odbyło się drugie legalne posiedzenie WRN w Łodzi. Podczas przerwy Fudala wyszedł przed budynek, aby zaczerpnąć świeżego powietrza. Został wówczas postrzelony w bok. Zmarł następnego dnia, ok. godz. 7 rano w szpitalu. Jego grób znalazłem na cmentarzu w Niedośpielinie.

Pośmiertnie Józefa Fudalę odznaczono Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem Grunwaldu. Mianowano go także kapitanem rezerwy Ludowego Wojska Polskiego.

2565 razy oglądano od początku 1 razy oglądano dzisiaj