Przy ulicy Sucharskiego, przed posesją nr 144 znajduje się kapliczka z cegły. Upamiętnia ona dwie ofiary z czasów drugiej wojny światowej, które zginęły w Niemieckim Nazistowskim Obozie Koncentracyjnym i Zagłady Auschwitz-Birkenau. Kapliczka ma jedno okienko, w środku znajduje się figura […]
O miejscu tym oraz historii z nim związanej dowiedziałem się już dość dawno. Kiedyś nawet byłem w okolicy Gertrudowa i próbowałem z drogi wypatrzeć gdzie znajdują się groby Cyganów zamordowanych w czasie drugiej wojny światowej. Dotarcie tam jednak okazało się […]
Zdjęcie tego grobu widziałem już kilka razy. Nigdy jednak nie udało mi się ustalić jego lokalizacji. Dopiero jeden z moich znajomych, który był tam osobiście, wytłumaczył mi gdzie to miejsce się znajduje. Przy najbliższej okazji postanowiłem więc tam pojechać. Marzec […]
Od Czytelnika, pana Michała Flaszy otrzymałem takie oto zdjęcie, które zostało wykonane pod Gidlami. Na aukcji internetowej, na której się ono znajdowało, było napisane, że zrobiono je w 1939 roku. W prawej części zdjęcia widać zabudowania klasztoru. Rzeczywiście, zarys tego […]
Jak wszyscy zapewne wiemy, 1 września rozpoczęła się druga wojna światowa. Jednym z pierwszych punktów, które zaatakowała III Rzesza było Westerplatte. Członkiem załogi Westerplatte był pochodzący z naszych stron Andrzej Kowalczyk. Urodził się on 27 listopada 1914 roku w Kietlinie, […]
Ciekawe zdjęcie pochodzące z września 1939 roku. Wykonano je przed klasztorem w Gidlach. Proszę zwrócić uwagę, na charakterystyczne wysunięte podpory budynku – takie same są tam do dziś. W prawej części zdjęcia, nad głowami żołnierzy widać wnękę głównego wejścia. Na […]
3 marca 2021 roku odbyła się sesja edukacyjna online – „Niemi” świadkowie. O przedmiotach w obozach koncentracyjnych i zagłady. organizowana przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. W programie sesji była prezentacja pt. „Milczący świadkowie, dowody zbrodni. Zbiory Miejsca Pamięci […]
Grupa moich uczniów, których uczę przedmiotu historia i społeczeństwo w Zespole Szkół Ponadpodstawowych nr 1 uczestniczyła w dniu 23 lutego 2021 roku w sesji edukacyjnej online pt. „Niemi” świadkowie. O przedmiotach w obozach koncentracyjnych i zagłady. Sesja edukacyjna została zorganizowana przez Międzynarodowe […]
W dniu 5 lutego 2021 roku uczestniczyłem razem z moimi uczniami w sesji edukacyjnej dotyczącej wyzwolenia Konzentrationalager Auschwitz. Sesja online odbyła się w związku z 76. rocznicą wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz. W ramach sesji odbył się wykład pt. „Ewakuacja i […]
Poniższy dokument to korespondencja wysłana z Radomska do stalagu, czyli niemieckiego obozu jenieckiego. Nie dysponuję tym dokumentem w oryginale, a jedynie takimi trzema skanami przedstawiającymi dwie strony koperty oraz list na specjalnym formularzu. List napisany został 11 czerwca, a wysłany […]
Niżej przedstawiona karta przedstawia wizerunek oraz krótką informację o Hermanie Mahlerze. Takie kartki modlitewne wydawane są i dziś. Niekiedy rodzina zmarłego rozdaje w czasie albo po uroczystościach pogrzebowych małą karteczkę ze skromnym wspomnieniem zmarłej osoby. Ta kartka została wydana zapewne […]
Na cmentarzu w Kobielach Wielkich znajdują się nagrobki lotników poległych w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku. Pamiętam, że kiedyś te nagrobki miały inną formę, dziś wykonane są z marmuru i lastriko. Wrzesień 2015 r., fot. Paweł Dudek Wrzesień 2015 r., […]
W zasobach Biblioteki Sejmowej znajduje się ciekawy artykuł z prasy podziemnej, dotyczący bitwy pod Ewiną. Został on opublikowany w 1944 roku w Łódzkim Informatorze Wojewódzkiej Rady Narodowej. Był to więc ten sam rok, kiedy odbyła się bitwa, całkiem na świeżo. […]
Niedawno zamieściłem na Radomsk.pl wpis dotyczący krzyża z tablicą pamiątkową niedaleko Kajetanowic, poświęconego niejakiemu Krzysztofowi Beresowi. Informacje zawarte na tablicy pamiątkowej były dość lakoniczne, w dodatku na krzyżu znajduje się mniejsza tabliczka, gdzie są już nieco inne dane. Po opublikowaniu […]
Uwaga, niniejszy wpis dotyczy krzyża z tablicą, ale wątek Krzysztofa Beresa, który w tym miejscu poległ, jest rozwinięty w tym wpisie. Obydwa wpisy wzajemnie się uzupełniają. W lesie niedaleko Kajetanowic znajduje się krzyż z tablicą pamiątkową poświęconą partyzantowi Armii Krajowej […]
Autorem opracowania jest Jacek Kamieniak Zbliża się kolejna rocznica zdobycia miasta Radomska przez radziecką (sowiecką) Armię Czerwoną w dniach 16-17 stycznia 1945 roku. Na temat tych wydarzeń napisano wiele artykułów i sporo wspomnień. W okresie PRL-u (ale też później) wejście […]
Muzeum to znajduje się przy ul. Kieleckiej 9 w Przedborzu, w budynku dawnej karczmy. Została ona wybudowana w XVII lub XVIII wieku. Jest to niewielki budynek parterowy. Muzeum początkowo działało jako Izba Ludowa przy przedborskiej Szkole Rolniczej. Najpierw swoją siedzibę miało […]
Pan Michał Flasza posiada ciekawy, całkiem pokaźny zbiór pamiątek związanych z bitwą pod Ewiną. Są to proporczyki, pocztówki, odznaki wydawane przede wszystkim na kolejne rocznice bitwy. O samej bitwie pod Ewiną pisałem już na blogu w tym miejscu. Znajdują się […]
Od Czytelnika, pana Michała Flaszy otrzymałem ciekawe zdjęcie. Pochodzi ono sprzed ponad pięciu lat i przedstawia pamiątkowy kamień poświęcony wydarzeniom, które rozegrały się 19 sierpnia 1944 roku w okolicach Dąbrowy Zielonej. Kamień ten znajduje się przy drodze w okolicach Dąbrowy […]
W Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego znajdują się m.in. relacje Żydów, którym udało się ocalić w trakcie drugiej wojny światowej. Natrafiłem na jedną z takich relacji, gdzie opisywane wydarzenia miały miejsce na terenie naszego powiatu. Niejaki Eliasz Markowicz w relacji spisanej […]
Na ścianie dworca kolejowego w Radomsku, od strony ulicy Reymonta znajduje się tablica poświęcona Wołyńskiej Brygadzie Kawalerii. Muszę przyznać, że miałem problemy z odczytaniem treści tej tablicy, gdyż wykonana ona jest z materiału, który odbija światło i niewiele tam widać, […]
W Przedborzu przy rondzie znajduje się Pomnik Partyzantów Ziemi Przedborskiej. Pomysłodawcą utworzenia takiego obiektu był Zarząd Koła ZBoWiD w Przedborzu. Projekt pomnika przygotował Adolf Tomasik z Końskich. Uroczyste odsłonięcie nastąpiło 9 maja 1975 roku. Wrzesień 2013 r., fot. Paweł Dudek […]
Na budynku Domu Nauczyciela znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona nauczycielom pochodzącym z terenów dawnego powiatu radomszczańskiego, którzy zginęli w czasie drugiej wojny światowej w walce i zostali zamordowani przez zbrodniarzy hitlerowskich i stalinowskich. Tablica ta pochodzi z 1995 roku i […]
Uwaga, artykuł został zaktualizowany po jego opublikowaniu. Ze względu na złożoność materiału aktualizację dopisałem na końcu. Prezentowane poniżej zdjęcie przedstawia pochówek na cmentarzu. Pochowano wówczas 17 osób, które zostały zamordowane przez Niemców we wsi Łęg (gmina Kruszyna, woj. śląskie), złożone […]
Kamienica ta prezentuje się obecnie całkiem przyzwoicie. Kilka lat temu została odnowiona i jest jednym z ładniejszych tego typu budynków w mieście. Bliżej skrzyżowania z ulicą Reymonta wyburzono stary parterowy budynek i postawiono tam współczesną kwadratową kilkupiętrową bryłę, która co […]
O tym, że gdzieś w lesie znajdował się grób partyzanta z bitwy pod Ewiną słyszałem od kilku osób. Żadna z nich nie potrafiła mi jednak wskazać dokładnego miejsca ani okoliczności w jakich ten partyzant został tam pochowany. Wiedziałem jedynie, że […]
Przy ul. Joselewicza znajduje się pomnik upamiętniający likwidację getta żydowskiego. Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek Został on tam postawiony w roku 2007 z inicjatywy Radomszczańskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Izraela. Napis na pomniku brzmi następująco: […]
W Dziepółci znajduje się pochodzący z XVIII wieku modrzewiowy dwór, otoczony parkiem. W czasie swojej historii był on przebudowywany, ale w części zachował swój pierwotny charakter. Dwór jest zbudowany na planie prostokąta, ma piwnice oraz czterospadowy dach. Wejście główne ma […]
Salomon Henoch Rabinowicz (właśc. Szlomo Chanoch ha-Kohen Rabinowicz) urodził się 15 maja 1882 roku Radomsku, w żydowskiej ortodoksyjnej rodzinie chasydzkiej, jako starszy z dwóch synów. Był ostatnim rabinem dynastii Radomsk. Jego ojciec to Ezechiel Rabinowicz, dziadek – Abraham Isachar Dow Rabinowicz, […]
Przy ul. Krasickiego 4, na chodniku znajduje się jedna z tabliczek The Kesselman Museum. Nosi ona numer 28, jest już mocno popękana i wytarta. Jeszcze jednak da się na niej odczytać, że mieściła się tam fabryka mebli Jakuba i Józefa […]
W czasie drugiej wojny światowej utworzono za Radomskiem cmentarz wojskowy dla poległych żołnierzy niemieckich, którzy prowadzili w naszych okolicach działania okupacyjne. Na miejsce cmentarza wybrano las, z dala od siedzib ludzkich, na tzw. Topiszu, za Folwarkami, stanowiącymi wtedy jeszcze nie […]
Podczas drugiej wojny światowej na terenie Przedborza zorganizowany był obóz pracy tymczasowej, z jęz. niem. Zwangsarbeitslager für Juden Przedbórz. Obóz ten, przeznaczony dla ludności żydowskiej, istniał dość krótko. Od wiosny do października 1944 roku pracowali tam mężczyźni, a od lipca do […]
Pieńki Szczepockie położone są tuż za naszym powiatem, w gminie Kruszyna. Obszar ten przez wiele lat należał jednak do powiatu radomszczańskiego. W Pieńkach Szczepockich znajduje się pomnik upamiętniający ofiary drugiej wojny światowej. Pomnik ma formę obelisku. Na górze znajduje się orzeł […]
Czytelnik Jacek Kamieniak przysłał mi kilka zdjęć grobu żołnierza Armii Krajowej. Grób ten znajduje się w lesie, na zachód od Gomunic, pomiędzy tą miejscowością a Zakładem Gospodarki Komunalnej. Grób jest uporządkowany i widać, że ktoś o to miejsce na bieżąco […]
W Borzykowej (gmina Żytno) znajduje się kościół pw. Św. Piotra i Pawła. Historia tego obiektu jest ściśle związana z historią miejscowości. Borzykowa istniała jeszcze przed przyjęciem chrześcijaństwa przez Polskę, wcześniej niż Żytno, a miejscowa parafia istniała już na pewno w […]
Kamienica ta ma bogatą historię, która do tej pory jest tam widoczna. Do 1939 roku mieściła się tam Żydowska Szkoła Powszechna im. Joselewicza – „Folks-szul”, której dyrektorem od 1916 roku był Kreindler. Budynek ten należał wówczas do Bugajskiego. Znalazłem też […]
Poniższy tekst został zaczerpnięty ze strony internetowej szkoły oraz uzupełniony moimi informacjami. Szkoła w Borzykowej została założona około 1876 roku. Pierwsza nauczycielka miała na nazwisko Smólska, druga Faszczewska, trzecim nauczycielem był Antoni Pniakowski. Prowadził tę placówkę od 1894 do 1917 […]
Niegdyś Żytno było miasteczkiem (pisałem o tym tutaj), posiadało więc swój rynek. Łatwo można się domyślić, że znajdował się on w centrum wsi. Handlowano tam różnymi towarami, do Żytna przybywali kupcy z okolicznych wsi oraz miast. Dziś w tym miejscu […]
W lesie między Majkowicami a Bąkową Górą znajdował się obóz partyzancki żołnierzy Armii Krajowej pod dowództwem „Robotnika” (właściwie Bronisława Skóry-Skoczyńskiego). Był to II pluton Kompanii Partyzanckiej AK działającej na naszych terenach. Jadąc przez las w stronę Pilicy po prawej stronie […]
Niniejszy tekst jest autorstwa Jacka Kamieniaka. W pierwszych dniach drugiej wojny światowej we wrześniu 1939 roku niemieckie bomby spadły między innymi na radomszczańskie zakłady Thonet-Mundus. Po zajęciu miasta przez Niemców zarekwirowano nagromadzone w fabryce meble. Zmieniono jej profil produkcyjny, nastawiając […]