Krokusy posadzone przed Mechanikiem

Przed siedzibą Mechanika, czyli Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 1 (ul. Brzeźnicka 20) zasadzono cebulki krokusów. Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek Jest to ważna i wartościowa inicjatywa, która została rozpoczęta przez Fundację Holocaust and Education Trust Ireland, a jej celem jest upamiętnienie dziecięcych ofiar …

Pomnik – macewa na terenie dawnego getta żydowskiego w Radomsku

Przy ul. Joselewicza znajduje się pomnik upamiętniający likwidację getta żydowskiego. Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek Listopad 2020 r., fot. Paweł Dudek Został on tam postawiony w roku 2007 z inicjatywy Radomszczańskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Izraela. Napis na pomniku brzmi następująco: W 65 rocznicę likwidacji przez niemieckich okupantów getta żydowskiego w …

Kamienica przy pl. 3-go Maja 2

Kamienica ta powstała w 1911 roku, o czym informuje napis na jej froncie. Najbardziej charakterystycznym elementem budynku jest dwupiętrowy wykusz z oknami z trzech stron. To rzadkość w naszym Radomsku. Październik 2020 r., fot. Paweł Dudek Podobno jeszcze w latach 60. XX wieku w piwnicach oficyny tej kamienicy znajdowano pojedyncze …

Salomon Henoch Rabinowicz

Salomon Henoch Rabinowicz (właśc. Szlomo Chanoch ha-Kohen Rabinowicz) urodził się 15 maja 1882 roku Radomsku, w żydowskiej ortodoksyjnej rodzinie chasydzkiej, jako starszy z dwóch synów. Był ostatnim rabinem dynastii Radomsk. Jego ojciec to Ezechiel Rabinowicz, dziadek – Abraham Isachar Dow Rabinowicz, a pradziadek – Salomon Rabinowicz (założyciel dynastii). Od młodości studiował …

Obóz pracy przymusowej w Przedborzu w czasie drugiej wojny światowej

Podczas drugiej wojny światowej na terenie Przedborza zorganizowany był obóz pracy tymczasowej, z jęz. niem. Zwangsarbeitslager für Juden Przedbórz. Obóz ten, przeznaczony dla ludności żydowskiej, istniał dość krótko. Od wiosny do października 1944 roku pracowali tam mężczyźni, a od lipca do października 1944 roku pracowały w nim kobiety. Wynika z tego, …

Sprzątanie radomszczańskiego cmentarza żydowskiego

W niedzielę 6 września uczestniczyłem w akcji porządkowania cmentarza żydowskiego w Radomsku. To inicjatywa, z którą wyszła Lili Kesselman z The Kesselman Museum – pierwszego otwartego muzeum żydowskiego, znajdującego się w naszym mieście. Porządkowanie cmentarza polegało na pieleniu chwastów, odkrywaniu zarośniętych nagrobków, wycinaniu krzewów, przenoszeniu wyciętych gałęzi poza teren cmentarza. …

Miejsce, gdzie w czasie wojny Niemcy zamordowali Polaków za ukrywanie Żydów

Działo się to w czasie drugiej wojny światowej. Pewna polska rodzina ukrywała na terenie swojej posesji Żydów. Niestety Niemcy dowiedzieli się o tym fakcie i byli wobec tego bezwzględni. Zarówno Polacy, jak i ukrywający się tam Żydzi zostali zamordowani. Miejsce to nie jest w żaden sposób oznaczone, ale starsi mieszkańcy …

Cmentarz żydowski w Radomsku

Radomszczański cmentarz żydowski znajduje się przy ulicy Przedborskiej 196, ma powierzchnie dokładnie 25429 m² i jest umiejscowiony na działce o nieregularnym kształcie. Otoczony jest ze wszystkich stron dość wysokim murem. Cmentarz został założony w 1816 roku, ale znalazłem też informację mówiącą o 1831 lub 1832 roku. Wcześniej radomszczańscy Żydzi chowani …

Salomon Rabinowicz

Urodził się w 1803 roku. Był żydowskim rabinem, założycielem i pierwszym cadykiem chasydzkiej dynastii Radomsk. Warto w tym miejscu też wyjaśnić czym jest wspomniany chasydyzm. Można go określić jako mistyczną odmianą judaizmu, która stoi w opozycji wobec odmiany ortodoksyjnej. Salomon Rabinowicz wychował się w rodzinie chasydzkiej. Studiował w jesziwie (rodzaj …

Radomszczańska Wielka Synagoga

Gdyby dziś ta synagoga istniała, stanowiłaby jeden z ciekawszych zabytków naszego miasta. Niestety los był okrutny… Zbudowano ją w roku 1908, chociaż spotkałem się też z informacją o 1902 roku. Mieściła się przy ul. Źródlanej, potem przemianowanej na Joselewicza. Służyła lokalnej społeczności żydowskiej jako bożnica – miejsce modlitw. Murowany budynek …

Synagoga Stowarzyszenia Modlitwy i Dobroczynności Chasydów Radomszczańskich w Krakowie

Niewiele osób wie, że na krakowskim Kazimierzu znajduje się budynek, w którym kiedyś mieściła się Synagoga Stowarzyszenia Modlitwy i Dobroczynności Chasydów Radomszczańskich, nosząca nazwę „Radomsker Nowi”. Część radomszczańskich chasydów osiedliła się właśnie w Krakowie. Czerwiec 2017 r., fot. Paweł Dudek Czerwiec 2017 r., fot. Paweł Dudek Czerwiec 2017 r., fot. Paweł …

Cmentarz żydowski w Pławnie

Kirkut znajduje się między Pławnem a Zagórzem. Jadąc od strony Pławna należy wypatrywać po lewej stronie drogi leśnej. Po wjechaniu w las na lewo będą widoczne nagrobki. Cmentarz powstał w XIX wieku. W Pławnie mieszkało niegdyś wielu Żydów, w kulminacyjnym momencie stanowili oni nawet ponad połowę miejscowej ludności. Podczas drugiej …