Żydowska kuczka przy ul. Przedborskiej 9 w Radomsku

Kuczki to szałasy budowane przez Żydów na potrzeby praktyk religijnych. Słowo kuczka pochodzi z języka hebrajskiego, w którym miało ono formę „sukka”.

Czerwiec 2025 r., fot. Paweł Dudek

Początkowo kuczki były bardzo proste, związane jest to z bardzo starą tradycją. Żydzi podczas wyjścia z niewoli egipskiej mieszkali na pustyni w prowizorycznych drewnianych szałasach. Na pamiątkę tego obchodzą oni święto Sukot – święto szałasów, które trwa od 15 do 21 dnia żydowskiego miesiąca tiszri, a według kalendarza używanego obecnie jest to wrzesień lub październik, bo święto jest ruchome. Podczas Sukot Żydzi budują szałasy i spędzają w nich siedem dni. Ma to być tymczasowy dom, w którym spożywa się posiłki, a czasem nawet przebywa bez przerwy. Tradycja przez lata ewoluowała i zamiast przebywać przez tydzień na pustyni, Żydzi zaczęli budować kuczki przy swoich domach. Istnieją pewne reguły z tym związane. Szałas musi mieć co najmniej trzy stabilne ściany, dach powinien być drewniany z otworem, aby można było w nocy podziwiać gwiazdy. Wewnętrzne ściany powinny być ozdobione malowidłami, kwiatami, roślinami.

Przy dawnym domu cadyka Rabinowicza przy ul. Przedborskiej 9 znajduje się element architektoniczny, który prawdopodobnie był kuczką. Z ulicy Przedborskiej, jak i Joselewicza, trudno dostrzec tę kuczkę, ponieważ znajduje się ona we wnęce, widocznej jedynie po wejściu na podwórko. Drewniana konstrukcja trzyma się na solidnej belce stropowej i posiada prostopadłe do niej belki drewniane wychodzące z głównego budynku. Z trzech stron ściana jest murowana a od zewnątrz drewniana z elementami ozdobnymi w dolnej części. Być może ściana od strony budynku również jest drewniana, ale trudno to stwierdzić z perspektywy parteru przez małe okno na piętrze. Okna w sumie są dwa. Do kuczki wejście było co najmniej jedno od strony budynku murowanego przez drzwi, które widać po prawej stronie. Kolejne wejście prowadziło przez nieistniejące dziś schody zewnętrzne – pozostał po nich jedynie ślad na elewacji.

Czerwiec 2025 r., fot. Paweł Dudek

Teren jest prywatny, nie należy tam wchodzić również ze względu na bezpieczeństwo, bo budynek jest w złym stanie. Nie znalazłem w literaturze naukowej informacji, że na pewno była to kuczka, chociaż w lokalnej świadomości oraz na pierwszy rzut oka tak należałoby tę część budynku określić. W artykule Anny Michalskiej z Narodowego Instytutu Dziedzictwa pt. „Historia zespołu starej synagogi w Radomsku” („Zeszyty Radomszczańskie”, tom XXI) nie ma słowa, że była tam kuczka, z drugiej jednak strony artykuł szeroko opisuje wiele budynków z okolicy, nie skupia się tylko na tym jednym. Zdjęcia tego budynku (bez kuczki) oraz krótki tekst opublikowałem już w 2021 roku, można się zapoznać tutaj.

Zobacz podobne artykuły: