Bolesław Rubach

Bolesław Rubach (właściwie Alfons Bolesław Rubach) urodził się 18 marca 1841 roku w Rędzinach, położonych obecnie w gminie Żytno. Był synem Erazma i Izabeli Rubachów. Z naszymi okolicami niewiele miał wspólnego w dorosłym życiu, a przynajmniej nie znalazłem takich wzmianek. A szkoda, bo to postać wybitna i zasługuje na upamiętnienie.

Rodzina Bolesława wywodziła się z Rubachów – właścicieli Brzezin w gminie Huta Stara. Ojciec Erazm był rządcą ekonomicznym folwarku Rędziny i właśnie dlatego jego syn Bolesław przyszedł na świat właśnie tam. Oprócz tego miał jeszcze brata Juliana Romana, urodzonego w 1843 roku. Nieco później rodzina przeniosła się do Gidel, gdzie ojciec pełnił podobną funkcję jak w Rędzinach. Bolesław Rubach ukończył szkołę średnią w Piotrkowie Trybunalskim, a potem rozpoczął naukę w szkole przygotowawczej w Warszawie, a następnie w Instytucie Agronomicznym w Puławach.

W czasie powstania styczniowego walczył w oddziałach Langiewicza, Grekowicza, Miniewskiego, Ślaskiego-Krzyskiego i Rochebuna. Po 1864 roku wyjechał do Szwajcarii, rozpoczął naukę w szkole politechnicznej w Zurychu, ale wkrótce potem wyjechał do Francji. Był tam uczniem Wyższej Szkoły Polskiej w Montparnasse. Po jej ukończeniu przez 42 lata uczył języka polskiego w Szkole Polskiej na Batignolles. Od 1890 roku był pełniącym obowiązki dyrektora tej szkoły. Od 1894 roku był członkiem Rady Szkoły Polskiej w charakterze sekretarza. Pracował też w Société Générale Assurances.

Działał w licznych organizacjach emigracyjnych. Od 1885 roku był skarbnikiem w Komisji Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji (przyczynił się do zakupu zbiorowego grobu na cmentarzu Montparnasse). Od 1885 roku działał w Czytelni Polskiej, która m.in. gromadziła fundusze niezbędne do podjęcia czynnej obrony narodowej. Rubach był także w zarządzie Skarbu Narodowego. W latach 1889-1903 roku był członkiem Rady Muzeum Narodowego w Raperswilu (rozdzielał stypendia dla Polaków, którzy uczyli się w Szwajcarii). Od 1891 roku był wiceprezesem Towarzystwa Bratnia Pomoc. W latach 1898-1903 był członkiem Wydziału Wykonawczego Związku Wychodźstwa Polskiego. W latach 1905-1910 był w zarządzie Zjednoczenia Towarzystwa Młodzieży Polskie Zagranicą. Od 1884 roku był członkiem Instytucji Czci i Chleba.

Aktywnie brał udział w organizowanych daleko od Ojczyzny obchodach rocznic powstania kościuszkowskiego, listopadowego oraz styczniowego. Działał na rzecz sprowadzenia zwłok Adama Mickiewicza do Krakowa.

Grób Rubacha. Kwatera G, gr. 996. Źródło zdjęcia: Towarzystwo Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji

Zmarł 18 lutego 1912 roku w Paryżu, nie założył rodziny. Został pochowany na cmentarzu Montmorency, w grobie razem z Władysławe Cieszkowskim oraz Andrzejem Łapuszewskim.