Ks. Aleksander Smędzik

Urodził się 21 września 1930 roku w Małej Wsi koło Żytna. Jest absolwentem Wyższego Seminarium Duchownego w Olsztynie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1956 roku.

W latach 1956-1959 był wikariuszem parafii Dobrego Pasterza w Węgorzewie. W latach 1959-1962 był proboszczem parafii św. Józefa w Sarnowie koło Nidzicy. W latach 1962-1975 był proboszczem parafii św. Wojciecha w Rydzewie koło Giżycka. W okresie 10 listopada 1975 – 25 sierpnia 1984 roku był proboszczem i dziekanem parafii św. Leona i św. Bonifacego w Gołdapi. Był szczególnie zaangażowany w pracę z dziećmi i młodzieżą. Od początku pobytu w Gołdapi starał się o zgodę na odbudowę dawnego ewangelickiego kościoła w centrum miasta. Latem 1979 roku nawiązał kontakt z Wiesławem Kęcikiem z Komitetu Samoobrony Społecznej KOR i przekazał materiały dokumentujące starania o zgodę na odbudowę kościołów w dekanatach Gołdap i Olecko. Dokumenty te wykorzystano w audycji Radia Wolna Europa. Od tamtej pory był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa. 20 czerwca 1980 roku otrzymał zezwolenie na odbudowę kościoła NMP Matki Kościoła w Gołdapi. Praca zakończono w 1984 roku.

Po rozpoczęciu stanu wojennego (13 grudnia 1981 roku) wygłaszał patriotyczne kazania podczas mszy. W okresie 9 stycznia – 22 lipca 1982 roku, kiedy w Gołdapi funkcjonował Ośrodek Odosobnienia, ks. Smędzik był duszpasterzem internowanych tam kobiet. Codziennie odprawiał msze święte, pomagał w kontaktach z rodzinami, dostarczał paczki oraz listy. W takich słowach wspominał tę posługę w wywiadzie dla Katolickiej Agencji Informacyjnej:

Od razu starałem się zorganizować pomoc duszpasterską i materialną. Działałem z początku na własną rękę, nie pytałem nawet o to swojego biskupa, bo nie było na to czasu. Widziałem pilną potrzebę pomocy tym kobietom

W okresie od 26 sierpnia 1984 do 2003 roku był proboszczem i dziekanem parafii NMP Matki Kościoła (od 1989 roku siedziby Sambijskiej Kapituły Kolegiackiej, od 1992 roku Sambijskiej Kapituły Konkatedralnej). W latach 1990-1993 był kapelanem szpitala miejskiego w Gołdapi oraz 15. Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego. Od 1993 roku był Prałatem Honorowym Jego Świątobliwości. W 2003 roku przeszedł na emeryturę.

Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2008 roku.

Do 26 VIII 1980 był rozpracowywany przez Wydz. IV w Suwałkach w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania.

Zmarł 7 lipca 2012 roku w hospicjum w Gołdapi. Jego pogrzeb odbył się 9 lipca 2012 roku, spoczął na cmentarzu komunalnym w Gołdapi w kwaterze dla księży.

Fotografia pochodzi ze strony Instytutu Pamięci Narodowej Oddział Białystok

22 lipca 2018 roku w konkatedrze w Gołdapi odsłonięto tablicę upamiętniającą ks. Aleksandra Smędzika. Tablicę tę ufundowali Instytut Pamięci Narodowej i Stowarzyszenie Osób Internowanych i Represjonowanych. Podczas odsłonięcia kwiaty pod tablicą złożyły internowane kobiety, którymi zajmował się ks. Smędzik w czasie stanu wojennego, przedstawiciele IPN, przedstawiciele rodziny księdza, starosta Gołdapski Andrzej Ciołek wraz z przewodniczącym Rady Powiatu Stefanem Piechem i Markiem Mirosem, przewodniczący Rady Miejskiej w Gołdapi Andrzej Pianka, mieszkańcy Gołdapi. Nie był to przypadkowy moment, bo w dniach 21 i 22 lipca 2018 roku w Gołdapi odbyło się spotkanie internowanych kobiet. Ponad 40 osób z całej Polski reprezentujących internowane w 1982 roku w Gołdapi kobiety przyjechało do tego miasta, by uczcić pamięć kapelana internowanych ks. Aleksandra Smędzika.