Opublikowane przezPrzy bramie głównej do Cmentarza Starego w Radomsku, znajduje się najstarsze drzewo, jakie można spotkać na terenie miasta. Jest nim lipa drobnolistna, która została posadzona prawdopodobnie w latach sześćdziesiątych XIX wieku (tutaj jest news, w którym napisałem o tym nieco więcej – ta informacja dotarła do mnie po opublikowaniu niniejszego artykułu). Poza kwestią wieku, okaz przewodzi wśród radomszczańskich drzew także pod względem obwodu pnia. Zakłada się, że lipa została posadzona w formie trzech młodych drzew, kilkadziesiąt lat po powstaniu cmentarza. Do 2014 roku konstrukcja korony pozostawała w pierwotnej formie. Latem tego samego roku, drzewo przeszło szereg prac pielęgnacyjnych, obejmujących przede wszystkim usunięcie jednego z trzech głównych konarów, który obumarł oraz cięcie sanitarno – prześwietlające.
Fot. Ernest Rudnicki
Fot. Ernest Rudnicki
Usunięty konar uległ całościowej martwicy już około 2010 roku. Od tego czasu do dnia przeprowadzenia zabiegów, stanowił on realne zagrożenie dla ludzi i nagrobków z powodu wypróchnienia. Ścięto go na wysokości 1,60 m, z pozostawieniem fragmentu odziomkowego, którego obecność ma umożliwić wytworzenie skutecznych barier fenolowych w drewnie zabezpieczających przed wniknięciem patogenów do wnętrza dwóch pozostałych konarów.
Oprócz wyżej wymienionych zabiegów, pomiędzy pozostawionymi konarami zamontowano wiązania elastyczne.
Stan drzewa po przeprowadzonych zabiegach określa się jako dobry. W kolejnych latach niezbędna jest kontrola wiązań elastycznych oraz ubytku, który będzie powstawał podczas próchnienia pozostałości po usuniętym trzecim konarze.
Fot. Ernest Rudnicki
Metryczka
Gatunek (nazwa polska): lipa drobnolistna
Gatunek (nazwa łacińska): Tilia cordata
Odmiana: forma botaniczna
Rok pochodzenia: 1860 (rok posadzenia: 1863)
Obwód pnia:
– nadziemny: 620 cm (pierśnica 530 cm) [2017]
– nadziemny: 621 cm (pierśnica 533 cm) [2019]
Wysokość:
– 16 m [1998]
– 24 m [2015]
– 22 m [2017] (redukcja wierzchołka w 2015 r.)
– 23 m [2019]
Średnica korony: 12 x 11 m [2019]
Historia zabiegów:
– 2007 r. – ogłowienie
– 2015 r. – cięcie fitosanitarne, usunięcie trzeciego konara, założenie wiązań elastycznych.
Omawiana lipa jest bodaj najbardziej wartościowym drzewem w skali radomszczańskiej dendroflory. Pewnym jest fakt, że rosła na Cmentarzu Starym podczas I i II wojny światowej. Jest elementem pierwotnego założenia drzewostanu cmentarnego. Wpisuje się w tradycję sadzenia lip w pobliżu kaplic. Pomimo ograniczeń w postaci nagrobków, system korzeniowy ma sporo miejsca do rozwoju. Stanowisko jest słoneczne. W najbliższym sąsiedztwie nie ma żadnych innych drzew. Struktura gleby wskazuje na wysoką zawartość próchnicy. W przyszłości, po otrzymaniu zgody od zarządcy cmentarza, będzie możliwe podjęcie tematu ustanowienia opisywanej lipy pomnikiem przyrody ożywionej.
Tekst został przygotowany przez Ernesta Rudnickiego z Katedry Dendrologii i Architektury Krajobrazu Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa na Uniwersytet Rolniczym w Krakowie.
