Tadeusz Kruk-Strzelecki

Tadeusz Kruk-Strzelecki urodził się 20 października 1895 roku w Kamieńsku. Uczęszczał do gimnazjum filologicznego w Częstochowie, gdzie w 1916 roku zdał maturę.

Od 1914 roku był żołnierzem I Brygady Legionów Polskich, nosił pseudonim „Kruk”. W maju 1915 roku został ranny w bitwie pod Konarami, gdzie wojska-austro-węgierskie (z Legionami pod wodzą Józefa Piłsudskiego) walczyły z wojskami rosyjskimi. W 1917 roku odkomenderowano go do Polskiej Organizacji Wojskowej, gdzie działał na Ukrainie w Komendzie Naczelnej III. Od 1918 roku służył w Wojsku Polskim. W czasie wojny polsko-radzieckiej był ranny. Pełnił funkcję oficera Oddziału VI, a później Oddziału II Naczelnego Dowództwa. W 1920 roku brał udział w tzw. buncie generała Lucjana Żeligowskiego. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1921 i 1922 roku otrzymał Krzyż Walecznych. 17 maja 1922 roku otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari „za czyny w byłej POW na Wschodzie (KN III)”. W 1924 roku był oficerem rezerwy 27 pułku piechoty w Częstochowie i w tym samym roku przeniesiony do rezerwy. Dziesięć lat później, w tym samym stopniu i starszeństwie, był oficerem rezerwy 83 pułku piechoty w Kobryniu. 21 kwietnia 1937 roku otrzymał Krzyż Niepodległości „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Tadeusz Kruk-Strzelecki, rok 1934. Fragment zdjęcia z Narodowego Archiwum Cyfrowego, nr 3/1/0/7/2187a

W czasie drugiej wojny światowej nosił pseudonimy „Dyrektor” oraz „Szczepan”. Początkowo był szefem Oddziału Politycznego Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski. Od października 1939 roku pełnił funkcję szefa Oddziału VI – Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. W październiku 1940 roku został odsunięty został od pełnienia tej funkcji po interwencjach Władysława Sikorskiego i zastąpiony przez płk. dypl. Jana Rzepeckiego. Był również redaktorem naczelnym pisma „Przedwiośnie” należącego do Niezależnej Socjalistycznej Partii Pracy, członkiem loży masońskiej, do której wprowadził go generał Tokarzewski. Należał do Tymczasowej Zbiorowej Delegatury utworzonej przez płk Jana Skorobohatego-Jakubowskiego w dniu 3 lipca 1940 roku. 13 września 1940 roku Tymczasowa Delegatura została rozwiązana.

W nocy z 10 na 11 listopada 1942 roku został aresztowany i osadzony na Pawiaku, a zwolniono go w grudniu tego samego roku. Niemcy omyłkowo wzięli go za pułkownika Leona Strzeleckiego. 11 marca 1943 roku ponownie go jednak aresztowali i znów umieścili na Pawiaku, następnie 28 kwietnia 1943 został przewieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Otrzymał tam numer obozowy 119312. Był zatrudniony w komandzie (grupie roboczej więźniów) zajmującym się rozbudową obozu (Zentralbauleitung). Od 9 lipca do 12 października 1944 toku pracował w komandzie elektryków na terenie obozu Birkenau. Prawdopodobnie w czasie uwięzienia w KL Auschwitz był ochraniany przez więźniarski ruch oporu, dzięki czemu trafiał do wykonywania lżejszych prac, co w warunkach obozowych dawało większe szanse na przeżycie. 27 października 1944 roku został przewieziony do obozu KL Sachsenhausen, gdzie otrzymał nowy numer obozowy: 115835. 3 maja 1945 roku został uwolniony z obozu przez oddziały amerykańskie w trakcie marszu ewakuacyjnego w okolicy Schwerina. Służył do 1947 roku w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec w Oddziałach Wartowniczych.

Po zakończeniu wojny działał na emigracji w ruchu sanacyjnym. Brał udział w pracach Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Koła AK i Instytutu im. Józefa Piłsudskiego. Zmarł w Londynie 1 września 1951 roku w wieku 56 lat.

Jego żoną była Janina z domu Żychowska, miał z nią córkę Annę i syna Jerzego.