Uczestniczyłem w seminarium dla nauczycieli (Kulmhof, Getto Łódzkie)

Muzeum Getta Warszawskiego zorganizowało w dniach 9-10 października 2021 roku seminarium wyjazdowe dla nauczycieli i edukatorów. Celem wyjazdu było odwiedzenie Muzeum byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem oraz miasta Łódź w kontekście historii istniejącego tam w czasie drugiej wojny światowej getta dla ludności żydowskiej.

Seminarium rozpoczęliśmy od wizyty w Chełmnie nad Nerem. Niemiecki Obóz Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem został uruchomiony w grudniu 1941 roku, by w sposób natychmiastowy dokonywać w nim zagłady Żydów w Kraju Warty. Niemcy dokonywali eksterminacji w ciężarówkach-komorach gazowych, używając do tego gazu spalinowego. Ciała grzebano w Lesie Rzuchowskim, kilka kilometrów od obozu. Zwłoki palono również w polowych krematoriach. W obozie mordowano Żydów z okolicznych gett oraz getta łódzkiego, Żydów niemieckich, czeskich i austriackich, a także łódzkich Romów.

Wieczorem uczestnicy seminarium zostali zakwaterowani w łódzkim hotelu – domu gościnnym o nazwie Linat Orchim (z hebr. „odpoczynek gości), prowadzonym przez miejscową Gminę Wyznaniową Żydowską. Pałacyk, w którym mieści się dom gościnny zbudowany został w stylu eklektyczno-neoklasycystycznym w 1875 roku dla łódzkiego Banku Handlowego. Był własnością fabrykanta Burcharda, a następnie Hermana i Adeli Grynszpan. W 1934 roku zakupiła go łódzka Gmina Wyznaniową Żydowska i stał się jej siedzibą. Po wojnie przeszedł na własność państwa i użytkowany był m.in. przez Uniwersytet Łódzki. W 1997 roku wrócił do gminy. To dość specyficzne miejsce, gdzie czuć historię i klimat przedwojennej żydowskiej Łodzi. Wrażenie robią elementy dawnego wystroju.

W niedzielę od samego rana zwiedzaliśmy teren dawnego getta łódzkiego z doktorem Adamem Sitarkiem z Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego. To prawdziwy autorytet w zakresie wiedzy o łódzkich Żydach, zwłaszcza w kontekście drugiej wojny światowej. W bardzo przystępny sposób poznaliśmy zakamarki związane z łódzkim gettem, miejsca gdzie zwykły turysta, a nawet ten bardzo zainteresowany tematem, po prostu sam nie dotrze albo nie zauważy. W ramach tego kilkugodzinnego spaceru zajrzeliśmy też do Centrum Dialogu im. Marka Edelmana i Parku Ocalałych, a także zwiedziliśmy cmentarz żydowski.

Ja oczywiście w trakcie dwudniowego seminarium szukałem kontekstów związanych z Radomskiem, tym byłem szczególnie zainteresowany. I znalazłem, choć to drobne wątki. Po zgłębieniu tematu zapewne napiszę o nich na Radomsk.pl. Łódź zwiedzałem już kilkukrotnie, ale muszę przyznać, że w takim zakresie jeszcze nie. Była to to moja pierwsza wizyta w okolicach Rynku Staromiejskiego oraz na cmentarzu żydowskim, chociaż miejsca te kojarzyłem, przechodziłem obok. Co do obozu Kulmhof – o nim wcześniej tylko czytałem. Podsumowując – bardzo ciekawe, intensywne dwa dni! Podziękowania należą się Pani Doktor Wiesławie Młynarczyk z działu edukacji Muzeum Getta Warszawskiego (organizator seminarium).

Ekspozycja z Muzeum byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Zarysy miejsca, gdzie znajdował się pałac. Teren Muzeum byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Ekspozycja z Muzeum byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Macewy w Lesie Rzuchowskim postawione na pamiątkę zamordowanych tam Żydów. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Ciekawa elewacja budynku w Łodzi, teren dawnego getta, choć budynek z późniejszego okresu. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Symboliczne współczesne oznaczenie granicy getta łódzkiego. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Upamiętnienie Marka Edelmana na terenie getta łódzkiego. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Mural z wizerunkiem żydowskiego chłopca, wykonany na podstawie fotografii. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Łódzki cmentarz żydowski. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Doktor Adam Sitarek, łódzki cmentarz żydowski. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

Przypinka z logo Muzeum Getta Warszawskiego. Październik 2021 r., fot. Paweł Dudek

A to nasza grupa na terenie łódzkiego Parku Ocalałych. Październik 2021 r. fot. Maria Makarova

586 razy oglądano od początku 1 razy oglądano dzisiaj