Opublikowane przezW Silniczce (gmina Żytno) naprzeciwko szkoły znajduje się ciekawy budynek – to dawna kaplica ariańska. Arianie byli wspólnotą religijną, która ukształtowała się w XVI wieku z innego odłamu chrześcijaństwa – kalwinizmu. Wyróżniającym się założeniem arian było nieuznawanie dogmatu Trójcy Świętej. W naszym kraju arianie znani byli także jako Bracia Polscy.
Maj 2020 r., fot. Paweł Dudek
Kaplica ariańska w Silniczce powstała w pierwszej połowie XVII wieku. Najprawdopodobniej fundatorami tego obiektu była rodzina Majów – ówcześni właściciele Silniczki i zwolennicy arianizmu. Jest on zbudowany z kamienia na planie kwadratu ze skośnymi, okazałymi przyporami po rogach. Posiada cechy stylu renesansowego. Budynek pokrywa łamany i szeroki dach polski. Do środka, do dolnej części można wejść przez ganek przylegający do zachodniej ściany. Żelazne drzwi ze sztabami w skośną kratę prowadzą schodami w dół. Akurat podczas mojej wizyty drzwi były otwarte, widok na dole nie należał jednak do przyjemnych i nie wchodziłem dalej. Widziałem tylko fragmenty sklepienia kolebkowego. Wejście na górny poziom jest od północnej strony, niestety zamknięte. W czasie powstania styczniowego przetrzymywano tam okolicznych powstańców. Pod koniec XIX wieku pojawił się pomysł, aby urządzić tam kaplicę katolicką, ale prośba Ostrowskich (właścicieli Silniczki) nie spotkała się z aprobatą biskupa Stanisława Zdzitowieckiego. Później zorganizowano tam spichlerz, a po drugiej wojnie światowej była tam biblioteka oraz świetlica koła gospodyń wiejskich. W wojewódzkim rejestrze zabytków kaplica znajduje się pod numerem 241 z 27 grudnia 1967 roku. Tuż obok znajduje się tablica upamiętniająca sześciu mieszkańców Silniczki zamordowanych we wrześniu 1939 r.
Fotografia z początku lat 50. XX wieku, autor: B. Kopydłowski. Fotografia pochodzi z: Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom II Województwo Łódzkie, Zeszyt 8 Powiat Radomszczański, Warszawa 1953, fig. 14.
Maj 2020 r., fot. Paweł Dudek
Maj 2020 r., fot. Paweł Dudek
Maj 2020 r., fot. Paweł Dudek
Maj 2020 r., fot. Paweł Dudek
Zdjęcia z czerwca 2023 roku
Ponownie odwiedziłem to miejsce w czerwcu 2023 roku. Zrobiłem kilka nowych zdjęć, m.in. ze środka, bo wszedłem schodkami w dół.
Czerwiec 2023 r., fot. Paweł Dudek
Czerwiec 2023 r., fot. Paweł Dudek
Czerwiec 2023 r., fot. Paweł Dudek
Czerwiec 2023 r., fot. Paweł Dudek
Czerwiec 2023 r., fot. Paweł Dudek
Aktualizacja z kwietnia 2024 roku
Podczas wizyty w kwietniu 2024 roku okazało się, że wejście na dolny poziom jest już niemożliwe. Może i dobrze, bo walały się tam śmieci. Od jakiegoś czasu drzwi zamknięte są na kłódkę. Na placu obok znajduje się fontanna a także tężnia.
Kwiecień 2024 r., fot. Paweł Dudek
