Feliks Przyłubski

Urodził się 15 grudnia 1906 roku w Radomsku. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim. Był autorem słynnego „Elementarza”, z którego wiele pokoleń Polaków poznawało litery i uczyło się czytać.

Na froncie drugiej wojny światowej

31 sierpnia 1939 roku Przyłubski został zmobilizowany do Kadry Zapasowej Piechoty 7 DP w Piotrkowie Trybunalskim. Jego jednostka znalazła się na terenie dzisiejszej Ukrainy, gdzie kilka razy ścierała się z Sowietami. Przyłubskiemu udało się unikać bezpośrednich starć, ale kilku jego współtowarzyszy nie miało tego szczęścia. W okolicach Burzca (lubelskie) trafili na ostrzał niemiecki i zostali spacyfikowani. Do końca wojny Przyłubski przebywał w oflagach, czyli obozach jenieckich. 29 kwietnia 1945 roku oflag Sandbostel został oswobodzony przez Anglików. Przyłubski został powołany do komisji weryfikacji matur kobiet – żołnierzy z AK w Oberlangen, potem przebywał w szpitalu w Huntlosen (zapalenie nerek i ogólne wyczerpanie), pracował w obozie w Bremen jako oficer kulturalno-oświatowy, następnie w teatrze UNRRA w Hanowerze, skąd 17 września 1946 roku wyjechał do Polski.

Założyciel radomszczańskiego Mechanika

Przyłubski był organizatorem i pierwszym dyrektorem Szkoły Przemysłowej Z.P. „Metalurgia” i Gimnazjum Przemysłowego. Obie szkoły podlegały Zjednoczeniu Polskich Fabryk Drutu w Bytomiu oraz Ministerstwu Przemysłu Ciężkiego. Inauguracja pierwszego roku szkolnego nastąpiła 1 września 1947 roku. Za czasów dyrektorowania Przyłubskiego szkoła nie miała swojego budynku ani warsztatów. Nauka odbywała się w różnych miejscach – w szkole ogólnokształcącej przy ul. Bugaj 4, w świetlicy „Metalurgii” i Fabryki Maszyn. Pierwsze warsztaty zorganizowano na strychu oddziału mechanicznego Z.P. „Metalurgia”, utworzono tam halę produkcyjną, w której uczniowie odbywali praktyki z zakresu obróbki ręcznej metali. W następnym roku szkolnym (1948/49) dział obróbki mechanicznej zorganizowano w budynku po byłej hucie szkła (dzisiejsza ul. Św. Rozalii). Funkcjonowało tam 26 różnego rodzaju maszyn – tokarki, frezarki, strugarki, szlifierki do ostrzenia narzędzi. Starania o uzyskanie budynku szkolnego i zorganizowanie własnych warsztatów powierzono Romanowi Rogalskiemu, zastępcy kierownika wydziału mechanicznego Z.P. „Metalurgia”. W 1949 r. zakupiono niewykończony budynek mieszczący się przy ul. Bugaj 4 z przeznaczeniem na pomieszczenia szkolne. Przy adaptacji budynku brała udział młodzież i nauczyciele. W maju 1949 roku Przyłubski odszedł do innej pracy, a na stanowisku dyrektora szkoły zastąpił go Stanisław Górka. Warto wiedzieć, że kontynuatorem tradycji Gimnazjum Przemysłowego i Szkoły Przemysłowej jest dziś „Mechanik”, czyli Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Radomsku. W budynku tej szkoły znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona założycielowi. Można o niej przeczytać tutaj. Po zakończeniu pracy Przyłubski korespondował ze społecznością szkoły. Fragmenty tej korespondencji na 20-lecie założenia szkoły znajdują się tutaj.

Polonista

Feliks Przyłubski był przede wszystkim polonistą, autorem publikacji popularyzujących używanie poprawnej polszczyzny w mowie i piśmie. Znakomitą większość książek napisał wspólnie z żoną Ewą (z domu Gierzyńska). Z propozycji Przyłubskich chętnie korzystano w szkołach podstawowych.

Przyłubscy są autorami metody nauki czytania, w której bierze udział funkcja wzrokowa, słuchowa oraz kinestetyczno – ruchowa. We wstępnym okresie nauki czytania tzw. przedliterowym autorzy zwracają uwagę na to, aby dzieci zapamiętywały obrazy graficzne wybranych wyrazów i odczytywały je w całości.

Przyłubscy są autorami popularnym łamańców językowych, służących nauce poprawnej wymowy. Przykłady:
– nie żebrz na zebrze
– Poprztykały się trzy skrzaty:
pstry, kosmaty i garbaty.
Chrabąszczowa je zganiła,
a dżdżownica pogodziła
– trolejbusy i autobusy kursują regularnie.

Wybrane publikacje Przyłubskiego:
– „Elementarz”
– „Opowieść o Lindem i jego słowniku” (1955),
– „Język polski na co dzień” (1958),
– „Gdzie postawić przecinek?” (1967),
– „Litery – przewodnik dla nauczycieli” (1976),
– „Litery – nauka czytania”,
– „Litery – wycinanka”,
– „Mam 6 lat – materiały do ćwiczeń”,
– publikacje w czasopiśmie „Za Drutami” (wydawanym w obozie jenieckim).

Feliks Przyłubski zmarł 24 stycznia 1983 roku w Warszawie. Jest pochowany na tamtejszym Cmentarzu Powązkowskim. Artykuł na ten temat znajduje się tutaj. Zachęcam także do przeczytania artykułu, w którym przytaczam treść listu napisanego przez Przyłubskiego w 1975 roku (artykuł ten znajduje się tutaj).